استان هرمزگان با برخورداری از بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر نوار ساحلی در جنوب ایران، نهتنها یکی از مهمترین قطبهای صیادی کشور است، بلکه گنجینهای غنی از غذاهای سنتی، محلی و دریایی در دل خود دارد که از ظرفیتهای بینظیر اقتصادی، فرهنگی و گردشگری برخوردارند. غذاهایی که ریشه در زیستبوم بومی مردم این منطقه دارند و میتوانند با برنامهریزی درست، به یکی از ارکان توسعه پایدار استان تبدیل شوند.
غذاهای دریایی؛ فراتر از یک وعده غذایی
در هرمزگان، مصرف غذاهای دریایی نه یک عادت تغذیهای، بلکه بخشی از هویت فرهنگی مردمان است. از «مهیاوه» و «سوراغ» که فرآوردههای تخمیری سنتیاند تا خوراکهایی مانند «قلیهماهی»، «کلمبا»، «هواری میگو» و «ماهی تنوری»، همگی نشان از تنوع بالای غذایی مبتنی بر محصولات دریایی دارند. این غذاها نهتنها سالم و مغذیاند، بلکه نشاندهنده سبک زندگی مردمانی هستند که با دریا زیستهاند.
با افزایش آگاهی عمومی نسبت به سلامت و گرایش جهانی به سمت رژیمهای غذایی دریایی و کمچرب، میتوان گفت که تقاضا برای غذاهای دریایی در حال رشد است. این موضوع فرصتی طلایی برای معرفی و توسعه بازارهای غذاهای محلی هرمزگان به ویژه در سطح ملی و بینالمللی ایجاد میکند.
پیوند اقتصاد و آشپزی بومی
یکی از ظرفیتهای مغفولمانده در هرمزگان، توسعه صنایع فرآوری غذاهای محلی است. امروزه در بسیاری از نقاط جهان، آشپزی بومی و محلی به عنوان شاخهای از «گردشگری خوراک» شناخته شده و منبع درآمدی پایدار محسوب میشود. راهاندازی رستورانهای تخصصی با غذاهای محلی، بستهبندی و صادرات غذاهای فرآوریشده مانند مهیاوه یا ماهی خشکشده و میگوهای طعمدارشده، همگی زمینههایی هستند که نهتنها به اشتغالزایی کمک میکنند، بلکه موجب برندینگ فرهنگی استان نیز میشوند.
صنعت غذاهای دریایی، با زنجیرهای از مشاغل مرتبط از صیادی، فرآوری، توزیع، تا رستورانداری، میتواند نقش مهمی در کاهش بیکاری و افزایش درآمد خانوارهای ساحلنشین داشته باشد. توسعه این بخش میتواند جایگزینی برای مشاغل پرخطر یا سنتی باشد که در حال فرسودگی یا تهدید زیستمحیطیاند.
ضرورت حمایت نهادی و آموزش
با وجود ظرفیتهای بالا، نبود آموزشهای تخصصی در حوزه آشپزی مدرن با تکیه بر غذاهای محلی، فقدان بستهبندی استاندارد، و نبود سرمایهگذاری هدفمند، موجب شده است که این صنعت همچنان در سطحی محدود باقی بماند. ایجاد رشتههای دانشگاهی یا دورههای فنی در حوزه «غذاهای سنتی جنوب» یا «توسعه رستورانداری محلی» میتواند مسیر حرفهایسازی این بخش را هموار کند. همچنین نهادهای مرتبط با گردشگری، صمت و جهاد کشاورزی باید در ایجاد زیرساختهای صادرات و بازاریابی نقش جدیتری ایفا کنند.
در نهایت، غذاهای محلی هرمزگان نه فقط طعم جنوب ایراناند، بلکه ابزاری برای توسعه اقتصادی، فرهنگی و حتی دیپلماسی غذایی هستند. توسعه آگاهانه این ظرفیت، میتواند یکی از راههای پایداری اقتصادی در شرایط سخت تحریمی و نوسانهای اقتصادی برای استانهای جنوبی کشور باشد.