به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، به‌نظر می‌رسد که ذخیره آبی استان تهران از هم‌اکنون در وضعیت قرمز قرار گرفته و به احتمال فراوان جیره‌بندی و قطعی، بخشی از سیاست‌های اعمال‌شده از سوی آبفا در تابستان سال آینده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که وضعیت شبکه آب تهران به دلیل فرسودگی، سالانه مقادیر زیادی آب‌شرب را هدر می‌دهد. طبق آمار، حدود ۲۲ تا ۳۰درصد از کل آب تولیدی در تهران به دلیل نشتی‌های ناشی از فرسودگی لوله‌ها و دلایل دیگر از دست می‌رود.
باتوجه به عمر طولانی شبکه آب تهران نیاز به بازسازی فوری احساس می‌شود. این شرایط نه‌تنها باعث هدررفت آب، بلکه به احتمال زیاد می‌تواند موجب بروز فرونشست زمین در مناطق مختلف شهر شود، علی‌رغم مشکلات موجود، هنوز اقدامات کافی برای نوسازی شبکه صورت نگرفته است. شبکه آب تهران با مشکلات اساسی روبه‌رو بوده که تأمین آب‌شرب و خدمات فاضلابی را به‌شدت مختل کرده است. این چالش‌ها شامل فرسودگی گسترده زیرساخت‌ها، مدیریت ناکارآمد و کمبود بودجه می‌شوند. هدررفت آب در تهران در شرایطی است که پایتخت با کمبود منابع آبی روبه‌رو بوده و مدیریت درست منابع موجود اهمیت بالایی دارد.
تاثیر فرسودگی تجهیزات در بحران آب
بخش قابل‌توجهی از زیرساخت‌های آب‌رسانی تهران که بالغ بر ۲۴درصد از آن بیش از ۲۵سال عمر دارد، به دلیل فرسودگی و قدیمی بودن به‌شدت دچار مشکل شده است. لوله‌های فرسوده که به‌طور مکرر نشتی می‌دهند، یکی از دلایل اصلی هدررفت آب هستند. این نشتی‌ها علاوه‌بر هدررفت آب، موجب تخریب سایر زیرساخت‌های شهری نیز می‌شوند، به‌خصوص در مناطقی که نشست زمین ناشی از این خرابی‌ها رخ داده است. علی‌رغم مشکلات موجود، هنوز اقدامات کافی برای نوسازی شبکه صورت نگرفته است. با توجه به وضعیت بحرانی کمبود آب، به‌ویژه در تهران که در تابستان‌ها با تنش‌های شدید آبی روبه‌رو بوده، کارشناسان تاکید دارند که عدم‌نوسازی زیرساخت‌ها نقش مهمی در تداوم این بحران دارد.
وضعیت بحرانی منابع آب در تهران یکی از چالش‌های اساسی این کلان‌شهر است که با جمعیت روبه‌رشد خود، تحت فشار قرار گرفته است. براساس گزارش‌ها و اظهارات سخنگوی صنعت آب کشور، تهران از مشکل ناترازی منابع آب به‌شدت رنج می‌برد. به‌عبارت‌دیگر، میزان مصرف آب در این شهر به مراتب بیشتر از ظرفیت تأمین آن بوده و این مسئله به بحران جدی تبدیل شده است. براساس گزارش‌های رسمی و داده‌های ارائه‌شده توسط وزارت نیرو و کارشناسان حوزه منابع آب، وضعیت منابع آبی تهران در سال‌های اخیر به‌شدت بحرانی شده است.
میانگین بارش سالانه در تهران طی چنددهه گذشته حدود ۲۵درصد کاهش یافته، این کاهش بارندگی به‌طور مستقیم بر حجم ذخایر سدهای اطراف تهران تاثیر منفی گذاشته است. همچنین میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی در تهران به مرز بحرانی رسیده است. سطح این منابع طی ۲۰سال گذشته به‌طور میانگین حدود ۱۲متر افت داشته و این مسئله باعث افزایش فرونشست زمین در برخی مناطق شهری شده است.
مصرف سرانه آب در تهران به‌طور میانگین حدود ۲۵۰لیتر در روز بوده که از استانداردهای جهانی بالاتر است. این میزان مصرف بالاتر از حد پایدار بوده و فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد می‌کند. همچنین به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، برخی مناطق جنوب تهران با نرخ فرونشست حدود ۲۵ تا ۳۰سانتی‌متر در سال مواجه هستند که یکی از پیامدهای جدی بحران آب محسوب می‌شود. این آمارها نشان‌دهنده وضعیت بحرانی منابع آبی تهران و ضرورت اتخاذ راهکارهای فوری و پایدار برای مدیریت منابع آب و مصرف بهینه آن است.
تهران از نظر منابع طبیعی آبی، وابسته به پنج سد و منابع آب زیرزمینی است که به هیچ عنوان جوابگوی نیازهای جمعیت فعلی این شهر نیست. به همین دلیل، از دهه‌های گذشته، سیاست انتقال آب از سدهای کرج، لتیان، ماملو و نیز پروژه‌های انتقال بین‌حوضه‌ای مانند سدهای لار و طالقان اجرا شده است. این انتقال آب‌ها نه‌تنها پاسخگوی نیازهای فعلی نبوده، بلکه رشد بی‌رویه جمعیت را در این منطقه تشویق کرده است.
با توجه به این‌که تهران توان بارگذاری جمعیت بیشتر را ندارد، نگرانی‌ها درخصوص تأمین آب شرب برای جمعیت فعلی و آتی به‌شدت افزایش یافته است. «بزرگ‌زاده» هشدار می‌دهد که اگر روند افزایش جمعیت در تهران کنترل نشود، تأمین آب‌شرب به سختی صورت خواهد گرفت و حتماً نیاز به مدیریت مصرف احساس می‌شود. در یک بازه پنج‌ساله، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که وضعیت آب تهران شکننده‌تر خواهد شد. با توجه به کمبود منابع آبی و افزایش تقاضا به دلیل رشد جمعیت، تأمین پایدار آب برای تهران یک چالش دائمی خواهد بود.
استفاده از منابع آب زیرزمینی و سدهای پنجگانه موجود (کرج، لار، طالقان، لتیان و ماملو) همچنان ادامه خواهد داشت، اما این منابع نیز محدودیت‌های خود را دارند. برای مدیریت بحران آب در تهران، باید مجموعه‌ای از اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت اجرا شود که به کاهش مصرف، بهبود زیرساخت‌ها و توسعه منابع جایگزین کمک کند.
استان تهران، درگیر تابستان کم‌آب
فرهاد یادگاری، معاون درآمد و امور مشترکین آبفا نیز با اشاره به خشکسالی استان تهران که چند سال است ادامه دارد، گفت: تلاش می‌کنیم شهروندان تهرانی دغدغه تامین آب‌شرب را نداشته باشند، اما از طرفی نیازمند همکاری مشترکان در صرفه‌جویی و مدیریت مصرف هستیم. وی با تاکید بر این‌که سدهای تهران حجم مناسبی ندارند و نسبت به سال گذشته و وضعیت نرمال کاهش شدید داشته است، گفت: قطعا تابستان آینده با کم‌آبی روبه‌رو خواهیم شد. استان تهران جزو استان‌های کم‌بارش است و پنجمین سال کم‌آبی را پشت‌سر می‌گذاریم. معاون درآمد و امور مشترکین آبفا از مشترکان درخواست کرد که به مدیریت و کاهش مصرف توجه داشته باشند و یادآور شد: با کاهش ۱۰درصدی مصرف، ان‌شاء‌الله مشکلات کمتر خواهد شد و سال کم‌آبی پیش‌رو را هم به‌راحتی پشت‌سر خواهیم گذاشت.
این مقام مسئول آبفا در پاسخ به این‌که اگر مشترکانی آب را به‌صورت غیرمتعارف مصرف کردند باید با چه شماره‌ای اطلاع‌رسانی کنیم، گفت: امیدواریم مردم خودشان خودکنترل باشند و از آب‌شرب برای شستن حیاط، درِ منازل و نمای ساختمان‌ها استفاده نکنند، اما شهروندان برای اطلاع‌رسانی این مصارف می‌توانند در تماس با شماره ۱۲۲ به آبفا این مصارف را اطلاع دهند. همکاران ما با سرعت به نشانی مدنظر مراجعه کرده و تذکر لازم را خواهند داد. وی تاکید کرد: آب‌شرب تهران جزو سالم‌ترین آب‌ها و کیفیت آن درحد بهترین آب‌های جهان است و بالاترین استانداردهای کیفی جهانی را داراست. برای تامین آب‌شرب از آب‌های سطحی و زیرسطحی استفاده می‌شود وکیفیت آب تهران در تمامی مناطق آن یکسان است.
«یادگاری» در پاسخ به این‌که آیا لازم است شهروندان تهرانی از دستگاه‌های تصفیه آب استفاده کنند؟ با تاکید دوباره بر بالا بودن کیفیت آب شرب تهران، اظهار داشت: دستگاه تصفیه آب برای جاهایی استفاده می‌شود که به آب‌شرب تصفیه‌شده دسترسی ندارند. شهر تهران و شهرهای دیگر کشورمان که شهروندان آن‌ها به سیستم آب شهری دسترسی دارند، نیازی به استفاده از دستگاه تصفیه آب ندارند.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد سرآمد
