به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا قبلاً از کی‌یف خواسته بود در ازای حمایت مالی از اوکراین در جنگ، قراردادی تجاری برای به‌دست آوردن ۵۰۰میلیارد دلار ثروت معدنی از اوکراین منعقد کند. اوکراین کشوری غنی از منابع معدنی است و ثروت آن از مواد معدنی، نفت و زغال‌سنگ، حدود ۲۶تریلیون دلار تخمین زده می‌شود.
براین اساس، حدود ۵درصد از کل منابع معدنی جهان را در اختیار دارد که آن را در بین ۱۰کشور ذخیره کننده برتر جهان قرار می‌دهد. قبل از شروع جنگ با روسیه، تولید در ۳۰۵۵مورد از این سایت‌ها شامل ۱۴۷فلزی و ۴۶۷۶غیرفلزی انجام می‌شد.
بزرگ‌ترین ذخایر اروپا
براساس داده‌های اوکراین، ۲۲ماده معدنی از ۳۴ماده معدنی مهم برای اتحادیه اروپا که در صنایع خودروسازی و دریایی کاربرد دارد، در این کشور یافت می‌شود. علاوه‌بر این، اوکراین دارای ذخایر زیادی از لیتیوم است و حدود ۵۰۰هزار تن تخمین زده می‌شود که آن را به یکی از بزرگ‌ترین ذخایر اثبات‌شده در اروپا تبدیل می‌کند.
اوکراین همچنین حاوی مواد معدنی کمیاب دیگری مانند بریلیم، منگنز، گالیم، زیرکونیوم، گرافیت، آپاتیت، فلوریت، نیکل و اورانیوم است. این فلزات کمیاب در طیف وسیعی از صنایع حیاتی از جمله فناوری‌های دفاعی، فناوری پیشرفته، هوافضا و فناوری‌های انرژی سبز استفاده می‌شوند. به‌عنوان مثال، عناصر خاکی کمیاب برای ساخت آهن‌رباهایی استفاده می‌شوند که برای تبدیل انرژی به حرکت در خودروهای الکتریکی، تلفن‌های همراه، سیستم‌های موشکی و بسیاری از وسایل الکترونیکی دیگر ضروری هستند.
در واقع، مذاکرات جاری بین ایالات‌متحده و اوکراین درخصوص بهره‌برداری از مواد معدنی کمیاب نشان‌دهنده اهمیت راهبردی این منابع در شکل دادن به موازنه‌های اقتصادی جهانی است. بنابراین، اوکراین دارای یکی از بزرگ‌ترین ذخایر جهانی فلزات کمیاب است که تریلیون‌ها دلار تخمین زده می‌شود.
این ثروت نه‌تنها منبع درآمد بالقوه برای اوکراین بوده، بلکه عنصری کلیدی در رقابت اقتصادی بین قدرت‌های بزرگ است، زیرا ایالات‌متحده قصد دارد وابستگی خود به چین را در این زمینه کاهش دهد. پیش‌نویس اولیه‌ای که ایالات‌متحده به رئیس‌جمهور زلنسکی فرستاد، شامل پیشنهادی است که به شرکت‌های آمریکایی حق می‌دهد تا ۵۰درصد از درآمد بخش معدن در اوکراین را به‌دست آورند. این موضوع جنجال گسترده‌ای را در محافل اوکراینی برانگیخته است.
فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی
به باور کارشناسان، سرمایه‌گذاری ایالات‌متحده در بخش معدن اوکراین می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها و افزایش توانایی پردازش مواد معدنی به صورت محلی کمک کند. با این حال، ۵۰درصد درآمدی که نصیب شرکت‌های آمریکایی می‌شود، احتمالا سود کی‌یف را از این منابع کاهش دهد. بنابراین، ایجاد تعادل بین جذب سرمایه‌گذاری و حفظ درآمدهای محلی یک چالش بزرگ است، زیرا دولت اوکراین باید اطمینان حاصل کند که بدون به خطر انداختن حاکمیت خود بر منابع، بیشترین سود اقتصادی را به‌دست می‌آورد.
این مذاکرات نه‌تنها به جنبه‌های اقتصادی مربوط بوده، بلکه جنبه‌های نظامی را نیز شامل می‌شود، زیرا اوکراین برای مقابله با تهدیدات روسیه به حمایت آمریکا متکی است. رد کردن پیش‌نویس اولیه توسط زلنسکی به دلیل نبود تضمین‌های امنیتی واضح بود؛ به این معنی که کی‌یف قصد دارد هرگونه توافق اقتصادی را به تضمین‌های نظامی بلندمدت مرتبط کند.
شکست مذاکرات می‌تواند منجربه مشکلاتی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی لازم برای بازسازی بخش معدن شود که بر اقتصاد اوکراین تأثیر منفی می‌گذارد. شکست این توافق احتمالا بر روابط با ایالات‌متحده نیز تأثیر بگذارد که در حمایت مالی و نظامی اوکراین منعکس می‌شود. در نتیجه، اوکراین باید برای ایجاد تعادل ظریف بین تأمین سرمایه‌های مورد نیاز برای بازسازی و حفظ حاکمیت بر منابع طبیعی خود برنامه‌ریزی کرده تا آینده اقتصادی باثبات‌تری را تضمین کند.
اهمیت فلزات اساسی در اوکراین
اهمیت استراتژیک اوکراین در این واقعیت مشهود است که فلزات پایه برای بسیاری از بخش‌های مختلف ضروری هستند. لیتیوم برای تولید باتری، به‌ویژه در وسایل نقلیه الکتریکی و ذخیره انرژی تجدیدپذیر ضروری است، در حالی که تیتانیوم به صنایعی مانند خودروسازی، پزشکی و هوافضا کمک می‌کند. بریلیم در انرژی هسته‌ای و دفاع استفاده می‌شود، همچنین عناصر خاکی کمیاب مانند گالیوم برای ریزتراشه‌ها و LEDها ضروری هستند.
علاوه‌بر این، مواد معدنی حیاتی اوکراین، مانند منگنز و سنگ‌آهن، برای تولید فولاد سبز که مطابق با استانداردهای بین‌المللی پایداری است، مهم هستند. حدود ۱۰درصد از تولید ناخالص داخلی اوکراین و ۳۳درصد از صادرات آن از بخش معدن و فلزات قبل از حمله روسیه بود. با تمرکز بر جذب سرمایه‌گذاری بین‌المللی و افزایش تولید، به‌ویژه گرافیت، مس و لیتیوم که همگی برای توسعه فناوری‌ها و روی آوردن به انرژی سبز ضروری هستند، این کشور امیدوار است که صنعت کشور را پس از جنگ احیا کند.
با وجود ثروت عظیم اوکراین از مواد معدنی حیاتی، بهره‌برداری بهینه از آن‌ها دشوار است. رویارویی مداوم با روسیه منجربه اختلال در زنجیره تامین، تخریب زیرساخت‌های صنعتی شده است. این مشکلات با تصرف مناطق مهم غنی از مواد معدنی توسط روسیه تشدید شده است، اما این وضعیت فرصتی به اوکراین می‌دهد تا خود را به‌عنوان متحد راهبردی ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا که به‌دنبال تنوع بخشیدن به ذخایر معدنی خود از روسیه و چین هستند، تثبیت کند. اوکراین می‌تواند بخش حیاتی معدن خود را با اولویت دادن به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های معدنی، توسعه زیرساخت‌ها و اتحادهای بین‌المللی به بخش مهمی از بهبود اقتصادی و استراتژی ژئوپلیتیکی خود پس از جنگ تبدیل کند.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد سرآمد
