به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، کاهش شدید سطح آب سد کرج در اسفندماه ۱۴۰۳ زنگ خطری جدی برای تأمین آب شرب استان‌های تهران و کرج به‌شمار می‌رود؛ این بحران که نتیجه کاهش بارندگی و افزایش مصرف است، ضرورت اتخاذ تدابیر مدیریتی فوری را دوچندان کرده است.
کارشناسان می‌گویند؛ کاهش بی‌سابقه سطح آب سد کرج، یک چالش جدی برای تأمین آب استان تهران محسوب می‌شود. با توجه به این‌که بارندگی‌های اخیر نتوانسته‌اند این کاهش را جبران کنند، اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه و اجرای راهکارهای فوری برای مدیریت مصرف و افزایش بهره‌وری منابع آبی امری ضروری است.
آخرین وضعیت آب در سد کرج
داوود نجفیان، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز در گفت‌وگویی با «مهر» از وضعیت بحرانی سد کرج خبر داد و اظهار کرد: کاهش شدید سطح آب سد کرج در اسفندماه ۱۴۰۳ زنگ خطری جدی برای تأمین آب شرب استان‌های تهران و کرج به‌شمار می‌رود. وی افزود: این بحران که نتیجه کاهش بارندگی و افزایش مصرف است، ضرورت اتخاذ تدابیر مدیریتی فوری را دوچندان کرده است. این مقام مسئول همچنین بیان کرد: میزان ذخیره آب سد کرج به ۱۴درصد ظرفیت کل کاهش یافته است. وی ادامه داد: این امر در حالی رخ داده که میزان بارندگی در مقایسه با میانگین نرمال ۴۰درصد کاهش داشته است. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز همچنین با تاکید بر صرفه‌جویی در مصرف آب گفت: امیدواریم شاهد بارش‌های خوب در ماه‌های پیش‌رو باشیم تا وضعیت آب سدها بهتر شود. نجفیان در پایان اظهار کرد: اکنون طرح جامع آبرسانی البرز با سرعت در حال انجام است و ۲شهرستان اشتهارد و نظرآباد امسال به شبکه آب سد طالقان متصل می‌شوند.
کاهش ذخایر آبی سد کرج، یکی از جدی‌ترین بحران‌های آبی سال‌های اخیر در منطقه البرز و تهران را رقم زده است. این وضعیت بحرانی تأمین آب شرب، کشاورزی و حتی اکوسیستم طبیعی منطقه را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است.سد کرج، معروف به سد امیرکبیر، در سال ۱۳۴۰ به بهره‌برداری رسید و یکی از مهم‌ترین سدهای ایران است. این سد که بر رودخانه کرج ساخته شده، نقشی حیاتی در تأمین آب‌شرب، کشاورزی و صنعتی استان‌های البرز و تهران ایفا می‌کند. با ظرفیت کلی ۱۸۰میلیون مترمکعب، بخش عمده‌ای از نیاز آبی منطقه توسط این سد تأمین می‌شود. علاوه‌بر اهمیت اقتصادی و زیست‌محیطی، سد کرج به دلیل موقعیت استراتژیک و دریاچه زیبای خود، یک مقصد گردشگری محبوب برای فعالیت‌های تفریحی همچون قایقرانی و ماهیگیری محسوب می‌شود.
پیش‌بینی‌ها در زمان بحران آب
در صورت عدم‌مدیریت بهینه منابع، احتمال قطعی یا کاهش فشار آب‌شرب در فصل تابستان افزایش می‌یابد. کمبود آب نه‌تنها زندگی شهری، بلکه اکوسیستم‌های طبیعی و فعالیت‌های کشاورزی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. نیاز به اجرای برنامه‌های کنترل مصرف آب در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی از طریق تعرفه‌گذاری مناسب و ارائه مشوق‌های صرفه‌جویی و توسعه و بهینه‌سازی سیستم‌های توزیع آب به‌منظور کاهش هدررفت و افزایش کارایی شبکه‌های انتقال در چنین شرایطی احساس می‌شود.
استفاده از روش‌های نوین تصفیه فاضلاب و بازچرخانی آب در بخش‌های مختلف برای کاهش وابستگی به منابع آب سطحی و ایجاد هماهنگی میان شرکت آب منطقه‌ای، سازمان محیط‌زیست و شهرداری‌ها برای اجرای برنامه‌های جامع مدیریت منابع آب نیز توصیه می‌شود. نظارت مداوم، به‌کارگیری فناوری‌های نوین و مشارکت فعال عموم مردم و نهادهای مرتبط، می‌تواند به کاهش اثرات منفی بحران آب و تضمین تأمین پایدار آب در سال‌های آینده کمک شایانی کند. در صورت عدم‌مدیریت بهینه منابع، احتمال قطعی یا کاهش فشار آب‌شرب در فصل تابستان افزایش می‌یابد. کمبود آب نه‌تنها زندگی شهری، بلکه اکوسیستم‌های طبیعی و فعالیت‌های کشاورزی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
از طرفی برای مقابله با بحران کاهش ذخایر آبی سد کرج، اقدامات فوری و مؤثری باید انجام شود که می‌توان به بهینه‌سازی مصرف آب، بازچرخانی آب، آموزش عمومی و توسعه زیرساخت‌ها پرداخت. همچنین بحران کم‌آبی سد کرج نشان‌دهنده نیاز فوری به بازنگری در سیاست‌های مدیریت منابع آبی کشور است. بدون اجرای برنامه‌های جامع و علمی، این بحران می‌تواند به تهدیدی جدی برای اقتصاد، جامعه و محیط‌زیست ایران تبدیل شود. همکاری میان دولت، شهروندان و کارشناسان برای ارائه و اجرای راهکارهای پایدار، کلید عبور از این بحران است. با برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، می‌توان امید داشت که منابع آبی کشور حفظ شده و آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده تضمین شود. مسئولان آب منطقه‌ای استان البرز پیش از این اعلام کرده بودند که تلاش‌های صورت‌گرفته و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده بر این است که از طریق طرح‌های تغذیه مصنوعی بتوانیم سفره‌های زیرزمینی البرز را نجات دهیم. این امر نیازمند همکاری همه‌جانبه و البته بهبود شرایط بارندگی در منطقه است.
اهمیت و مشخصات سد کرج
سد کرج یا سد امیرکبیر یکی از معروف‌ترین و بزرگ‌ترین سدهای ایران است و کمتر کسی پیدا می‌شود که نام آن را نشنیده باشد. این سد به عنوان اولین سد چندمنظوره در ایران شناخته می‌شود که سهم زیادی در تامین آب مورد نیاز شهر تهران دارد. سد امیرکبیر روی رودخانه کرج در شمال این شهر و در مجاورت جاده کرج به چالوس احداث شده است. ایده‌پردازی و طراحی این سازه توسط چندین شرکت آمریکایی انجام گرفته ولی ساخت سد به دست یک شرکت فرانسوی انجام شده است.
هدف اصلی از احداث سد کرج، کنترل سیلاب‌ها، تامین آب شرب، تامین آب برای مصارف کشاورزی و تولید برق بوده است. احداث این سد باعث شد تا در مصارف مختلف مورد استفاده قرار گیرد. تولید برق و تامین بخشی از آب آشامیدنی شهر تهران به‌عنوان کاربردهای اصلی این سد شناخته می‌شوند. علاوه‌بر این، دریاچه ایجادشده در پشت سد، به‌عنوان یکی از بهترین مراکز گردشگری این منطقه شناخته می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای سد امیرکبیر، پرورش ماهی‌های مختلف از جمله قزل‌آلا و ماهی سفید است.سد کرج از دیواره‌های قوسی‌شکل بلندی از جنس بتن ساخته شده است که ارتفاع آن از پی ۱۸۰متر است. این ارتفاع در تاج سد به ۳۹۰متر نیز می‌رسد. این سد دارای ۶دریچه بزرگ است که کنترل جریان آب به وسیله آن‌ها انجام می‌شود. احداث این سد، نقش موثری در کنترل کنترل سیلاب‌های رودخانه کرج داشته است. سالانه حجم زیادی از طغیان آب رودخانه توسط این سازه کنترل شده و مانع از بروز خسارات به مناطق اطراف می‌شود.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد سرآمد
