به نقل از ایسنا، دریای خزر، بزرگترین دریاچه بسته جهان، با کاهش سطح آب تقریباً دو متر در بیست سال گذشته، نگرانی‌های جدی را در کشورهای حاشیه خود ایجاد کرده است. این دریاچه که سواحل آن در پنج کشور قزاقستان، آذربایجان، روسیه، ترکمنستان و ایران قرار دارد، از نظر اکولوژیکی و اقتصادی اهمیت بسیاری دارد.
دریای خزر با وسعت تقریبی ۳۷۰ هزار کیلومتر مربع، بقایای اقیانوس باستانی «پاراتتیس» است و به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و未کاملاً بررسی نشده‌اش، به «دریای اسرارآمیز» شهرت دارد. این دریاچه با وجود اینکه یک واحد آبی محسوب می‌شود، در بخش‌های شمالی و جنوبی آن تفاوت‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال، بخش شمالی آن کم‌عمق‌تر و با شوری آب کمتر است، در حالی که بخش جنوبی آن عمیق‌تر و شورتر است.
دریای خزر علاوه بر اهمیت زیست‌محیطی، به دلیل ذخایر غنی نفتی خود نیز مورد توجه است. با تخمین ۴۸ میلیارد بشکه ذخیره نفتی، این دریا به «دریای انرژی» نیز شناخته می‌شود و برای کشورهای حاشیه و واردکننده نفت، از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است.
کاهش سطح آب دریای خزر از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۳ حدود ۱۸۵ سانتی‌متر بوده است که منجر به از بین رفتن ۳۱ هزار کیلومتر مربع از مساحت آبی آن شده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این روند کاهشی تا سال ۲۱۰۰ می‌تواند تا ۱۸ متر کاهش یابد. این موضوع باعث نگرانی‌های جدی در کشورهای حاشیه دریای خزر شده است.
در قزاقستان که طولانی‌ترین ساحل دریای خزر را دارد، مساحت آبی این دریاچه در ۱۵ سال گذشته ۷.۱ درصد کاهش یافته است. وادیم نی، بنیانگذار جنبش اکولوژیکی «نجات دریای خزر»، اعلام کرده است که مشکل کنونی این دریاچه فقط برداشت آب نیست، بلکه با بحران‌های اقلیمی، زیست‌محیطی و اقتصادی نیز مواجه است. او هشدار داد که در صورت ادامه این روند، بخش شمالی دریا، به ویژه مناطق کم‌عمق در قزاقستان، ممکن است به طور کامل از بین بروند.
با توجه به اهمیت دریای خزر برای کشورهای حاشیه و اکوسیستم جهانی، کاهش سطح آب آن و پیامدهای ناشی از آن، نیازمند توجه و راهکارهای جدی و هماهنگ بین‌المللی است.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد آبی
