با توجه به روند کاهشی حجم سفارشات ساخت کشتی های تانکری حمل فرآورده های نفتی در سال ۲۰۱۸ و پیش بینی ادامه این روند در سال های آتی، می توان گفت که صنعت حمل و نقل تانکری در بخش فرآورده های نفتی وارد فاز جدید توسعه، یعنی توازن عرضه و تقاضا خواهد شد.
به گزارش «مرین‌پرس» از مانا، در سال ۲۰۱۶، قرارداد ساخت کشتی‌های تانکری حمل فرآورده‌های نفتی یک سوم حجم سفارشات ساخت کل انواع کشتی‌ها در جهان بود و منجر به ورود چشمگیر این نوع کشتی‌ها به صنعت کشتیرانی در سال‌های بعد از آن شد. از آن پس، کم کم سفارشات ساخت این نوع از تانکرها کاهش یافت و چنان شد که سفارشات ساخت تانکرهای حمل فرآورده‌های نفتی نسبت به ناوگان موجود در آغاز اُکتبر ۲۰۱۸ به پایین‌ترین سطح از مه ۲۰۰۰ تاکنون رسید.
اکنون برآورد می‌شود که رشد ناوگان این دست از کشتی‌های تانکری در سال ۲۰۱۸ تنها ۱.۹ درصد باشد که کمترین رشد سالانه از سال ۲۰۰۳ تاکنون است.
داستان چیست؟
اگر به آغاز سال ۲۰۰۷ بازگردیم، در فضای سالم بازار حمل‌ونقل تانکری و در پی سفارشات گسترده در سال ۲۰۰۶، حجم سفارشات ساخت تانکرهای حمل فرآورده از ۵۰ میلیون DWT (تناژ وزن مرده) گذشت که برابر با نرخ چشمگیر ۶۵ درصدی ناوگان موجود در آن زمان بود. در سال ۲۰۰۸ هم لیست سفارشات ساخت همچنان زیاد بود، اما با تأثیر بحران مالی بر صنعت کشتیرانی، حجم سفارشات شروع به نعدیل کرد.
بعد از سال ۲۰۰۸، در حالی که کشتی‌های جدید تحویل داده می‌شدند، سفارشات ساخت محدود شده بود و شرایط بازار سخت بود، به‌طوری‌که تا پایان سال ۲۰۱۲ لیست سفارشات ساخت نسبت به سال ۲۰۰۷ بیش از ۷۰ درصد کاهش یافت و میزان سفارشات نسبت به ناوگان موجود تنها ۱۱ درصد بود. در بازه سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ که شرایط بازار بهتر شد، سفارشات ساخت نیز افزایش یافت اما رکود بازار تانکری در سال ۲۰۱۶ منجر به افت ۸۹ درصدی سفارشات نسبت به سال ۲۰۱۵ شد و در آن سال به ۱.۳ میلیون DWT تنزل یابد.
همچنان تحویل کشتی‌ها ادامه می‌یافت تا اینکه در پایان سال ۲۰۱۶ مجموع لیست سفارشات ساخت به ۱۶ میلیون DWT رسید.
فصل آخر
روند کاهش سفارشات ساخت کشتی‌های تانکر حمل فرآورده‌های نفتی همچنان ادامه داشته است. اگرچه در سال ۲۰۱۷ حجم سفارشات ساخت نسبت به سال ۲۰۱۶ افزایش یافت و ۱۱۹ سفارش که در مجموع ۷.۷ میلیون DWT بود گزارش شد اما کماکان نسبت به ۸.۱ میلیون DWT کشتی تانکری که به آب انداخته می‌شد، رقم کمتری بود. در سال ۲۰۱۸ تا این مقطع تحویل کشتی‌ها روند کندتری داشته به طوری که در سه ماهه اول تا سوم ۶۲ مورد قرارداد که در مجموع ۳.۲ میلیون DWT بود گزارش شد در حالی‌که در کل سال ۲۰۱۷، حجم سفارشات ۷.۶ میلیون DWT بود.
در نتیجه، در ابتدای اُکتبر ۲۰۱۸ سفارشات ساخت به ۱۳.۷ میلیون DWT کاهش یافت. این رقم برابر با تنها ۸.۸ درصد از ناوگان موجود این نوع کشتی است که از مه سال ۲۰۰۰ کمترین نسبت بوده است. در حالی‌که از سال ۲۰۰۲ تا کنون از لحاظ تناژ حمل تنها دسامبر سال ۲۰۱۲ شاهد چنین سفارش ساخت پایینی بوده‌ایم. سفارشات ساخت هندی سایزها (۲۵ تا ۴۰ هزار DWT) تنها ۳ درصد از ظرفیت ناوگان موجود این کشتی‌ها بوده که کوچکترین زیربخش را در بین همه انواع کشتی‌های تانکر حمل فرآورده به خود اختصاص داده است.
در عین حال، آمار مشابهی برای ناوگان LR2 و MR تانکرها وجود دارد و سفارشات آن‌ها نیز حدود ۱۰ درصد از ناوگان موجود است و برای LR1 این نسبت به زیر ۷ درصد می‌رسد.
متعادل‌سازی سفارشات
با توجه به اینکه سفارشات ساخت به پایین‌ترین سطح ممکن رسیده‌اند، تحویل کشتی‌های تانکر حمل فرآورده‌های نفتی در سال جاری به ۵.۸ میلیون DWT رسیده است که از سال ۲۰۱۳ بی سابقه بوده است. به پشتوانه افزایش نرخ اوراق‌سازی این کشتی‌ها، پیش‌بینی می‌شود رشد ناوگان تانکرهای حمل فرآورده به ۱.۹ درصد کاهش یابد که کمترین سرعت رشد از سال ۲۰۰۳ تاکنون خواهد بود.
همچنین پیش‌بینی می‌شود تحویل کشتی‌ها در سال ۲۰۱۹ کمی شدت گیرد و به ۶.۴ میلیون DWT برسد و رشد ناوگان تنها ۲.۷ درصد باشد که نسبت به سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ رشد متعادلی است و می‌تواند با بهبود تقاضا در بازار نویدبخش بازار متعادل‌تری در آینده باشد.
بنابراین، در پی تحویل کشتی‌های جدید در سال‌های اخیر و کاهش سفارشات از سال ۲۰۱۶ تاکنون، سفارشات ساخت کشتی‌های تانکر حمل فرآورده نسبت به ناوگان موجود در کمترین سطح از سال ۲۰۰۰ تاکنون قرار دارد. با توجه به این کاهش پیش‌بینی می‌شود در بازه سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ ناوگان حمل این نوع کشتی‌ها وارد مرحله جدید توسعه یعنی توازن عرضه و تقاضا شود.
