عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران با بیان اینکه برنامه انجمن در دوره جدید، پررنگ نمودن نقش و جایگاه صنایع دریایی در اقتصاد کشور است، گفت: مهمترین هدفمان گسترش دانش فنی و ایجاد ارتباطات علمی و عملی در زمینه صنایع دریایی است.
به گزارش مرین‌پرس، دکتر محمد دقیق، عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران در گفتگو با این پایگاه خبری با بیان اینکه برنامه اصلی هیات مدیره جدید انجمن، پررنگ نمودن نقش و جایگاه صنایع دریایی در اقتصاد کشور است، اظهار داشت: مهمترین هدفمان گسترش دانش فنی و ایجاد ارتباطات علمی و عملی در زمینه صنایع دریایی بصورت عام و سازه های دریایی بصورت خاص است.
عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران با بیان اینکه خوشبختانه علیرغم اینکه ایران یک کشور بیابانی و خشک محسوب می شود ولی دارای ۵۸۰۰ کیلومتر سواحل است که البته هرگز از این موهبت و مزیت بزرگ بخوبی استفاده نشده است، تاکید کرد: توسعه دریا، يك محور الزامی جهت برنامه توسعه كشور بوده و استفاده از اين برنامه توسعه ای، يك ضرورت راهبردی می باشد.
محمد دقیق با بیان اینکه یکی از ظرفیت های هر کشور که دارای دریا و ساحل می باشد، اقتصاد دریا و استفاده از پتانسیل آن در جهت اشتغال زایی و رفع بیکاری می باشد، گفت: صنایع دریایی حوزه های متنوعی را مانند حمل و نقل دریایی، ساخت و تعمیر کشتی، صنایع فراساحل، انرژی های تجدیدپذیر، نظامی، تأمین مواد و تجهیزات، گردشگری دریایی، شیلات و … شامل می شود و استفاده از تمام ظرفیت های دریا تاثیر مستقیم بر اقتصاد کشور دارد.
از آنجاییکه صنایع دریایی در بخش نفت وگاز و توسعه دریا محور در بخش فراساحل و سواحل و بنادر، به عنوان نیروی محرکه اقتصادی محسوب می شود، این استاد دانشگاه در ادامه به دو بخش مرتبط با هم به تاریخچه توسعه صنعت نفت در ایران (بخش الف) و همچنین روند توسعه پارس جنوبی پس از انقلاب اسلامی (بخش ب) پرداخت و گفت: در بخش (الف) يا صنعت نفت و گاز و استحصال مخازن هیدروکربوری بنحو گسترده ای پیشرفت قابل توجهی را در جمهوری اسلامی ايران به خود اختصاص داده است.
عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران، افزود: این پیشرفت ها به هیچ وجه در صنعت نفت و گاز بی دلیل نیست چرا که ایران با حدود ۳۳ تریلیون مترمکعب (۳۳۰۰۰ میلیون مترمکعب) مخازن شناخته شده گاز، رتبه دوم را در سطح جهان بعد از روسیه داراست و با حدود ۵۵۰ میلیارد بشکه نفت درجا و ۱۵۵ میلیارد بشکه (۱۵۵ میلیون بشکه) نفت خام قابل استحصال تقریبا” ۱۲ درصد مخازن شناخته شده نفت را در اختیار دارد.
محمد دقیق با بیان اینکه تاریخچه استخراج نفت در ایران به کارهای آقای دارسی در سال ۱۹۰۱ می رسد که در نهایت در سال ۱۹۰۵ شرکت Burmah Oil Company را تاسیس نمودند، افزود: پس از آن از سال ۱۹۰۸ در منطقه نفتی مسجد سلیمان (Masjid-i-Suleiman) استخراج نفت بصورت مداوم انجام می شد و در نهایت در سال ۱۹۳۵، یک امتیاز انحصاری را برای استخراج نفت ایران به شرکت آنگلو-پرشیا (Concession Syndicate Limited, Anglo-Persian Oil Company) ارائه شد که با روی کار آمدن دکتر مصدق در سال ۱۹۵۱، موضوع ملی شدن صنعت ایران بصورت علنی مطرح گرديد.
به گفته این استاد دانشگاه در نهایت با سرنگون شدن ایشان در سال ۱۹۵۳، مجددا” شرکت های نفتی خارجی در ایران سرکار آمدند. ترکیب همکاری شرکت های نفتی که در سال ۱۹۵۴ در ایران فعالیت خود را آغاز نمودند بصورت زیر بوده است و مابقی ۵% سهم باقیمانده نیز بین نه شرکت نفتی آمریکایی تقسیم شده بود.
- BP, 40%;
- Royal Dutch Shell, 14%;
- Gulf (America), 7%;
- Sokoni (America), 7%;
- Standard Oil New Jersi, 7%;
- Standard Oil California, 7%;
- Texas, 7%;
- France, 6%.
وی ادامه داد: در بخش (ب) یعنی روند توسعه پارس جنوبی پس از انقلاب اسلامی، مطالعات اولیه در خصوص پارس جنوبی در رژیم پیشین انجام شد ولی این پروژه ها در همان دوره کنار گذاشته شد تا اینکه پس از انقلاب، شرکت ملی حفاری ایران، NIDC، در سال ۱۹۷۹ بوجود آمد و با توجه به سوابق موجود، اولین گزارش ها در خصوص وجود منابع ۱.۷ میلیون مترمکعب پارس جنوبی به شکست انجامید.
به گفته محمد دقیق در اواخر رژیم گذشته، پروژه های نفتی توسط چهار مجموعه شرکت ها بصورت کنسرسیوم Joint Venture به مراحل بهره برداری رسید:
- Agip (Sirip), Amoco (Ipac), Arco, Murphy, Sun Union (Lapco) and Agip (Italy);
- ONGC;
- Philips (Iminoco);
- Elf (Sofiran).
عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی ایران با اشاره به آغاز پروژه های نفت و گاز مربوط به بازسازی سکوها از سال ۱۳۷۳، گفت: کم کم با استفاده از منابع و مراجع خارجی، پیشرفت های قابل توجهی در زمینه طراحی و ساخت سازه های دریایی حاصل گردید.
محمد دقیق گفت: علیرغم فعالیت های زیادی که در موسسات بین المللی همانند API, DNV, … با تدوین متجاوز از صدها استاندارد، آیین نامه، توصیه های کاربردی و مقررات فنی و … در زمینه نفت و گاز ارائه داده شد و مدارک فنی موسسات رده بندی همچون Lloyds, GL, BV, NPD, ISO و سایر تالیفات و مجموعه هایی که به زبان های خارجی توسط افراد و سازمان ها انتشار یافته است کمبود قابل ملاحظه ای در خصوص مدارک فنی پروژه ها در زبان فارسی دیده می شد و هنوز هم پس از گذشت حدود سه دهه، شمار مدارک و انتشارات فنی داخلی در زمینه صنایع بالادستی نفت بسیار اندک می باشد.
