به اعتقاد عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی افزایش گرمایش هوا و تبخیر و فعالیت انسانی از دلایل اثرگذار بر کاهش تراز آب دریای خزر است و خشک‌شدن گمیشان، فریدونکنار، امیر کلا و بوجاق و بخش عمده‌ای از تالاب انزلی از اثرات کاهش بیشتر تراز آب دریای خزر به شمار می‌شود.
به گزارش راد، دکتر حمید علیزاده لاهیجی، در وبینار “اثر تجمعی تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی بر تراز آب دریای خزر و بازخورد آن بر محیط زیست و بهره‌برداری اقتصادی” حوضه‌های آبریز دریای خزر را شامل کشورهای روسیه، ایران، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، گرجستان، ارمنستان و ترکیه دانست که این حوضه‌ها بدون ارتباط آبی با دیگر حوزه‌ها، آب این حوضه آبریز را تامین می‌کنند.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی به وضعیت دریای خزر اشاره کرد و گفت: پیش‌بینی‌های آماری، زمین شناختی (بر اساس آنچه در گذشته رخ داده و در شرایط مشابه می‌تواند رخ دهد) و مدل‌سازی بر اساس استفاده از داده‌های جوی، اقیانوسی و خشکی بوده که گزارش‌های نهایی از پیش‌بینی‌ها از عدم قطعیت بالایی برخوردار بوده و این در حالی است که پیشرفت علمی در پیش‌بینی اقلیمی کلید حل پیش‌بینی تراز آب خزر است.
وی با طرح این سوال که آیا برداشت آب از رودخانه‌های منتهی به خزر در کشورهای ساحلی باعث کاهش تراز آب خزر و خشک شدن دریا می‌شود، گفت: سالانه حدود ۴۳ کیلومتر مکعب از آب رودخانه‌ها در حوضه‌های آبریز مصرف می‌شود و اثر تجمعی آنها سبب کاهش یک متری در تراز آب شده است و اگر هیچ آب رودخانه‌ای (متوسط آبدهی سالانه رودخانه‌ای حدود ۳۰۰ و بارش روی دریا ۷۰ کیلومتر مکعب) به خزر وارد نشود، برای خشک شدن این حوضه آبریز حدود ۳۴۰ سال زمان نیاز دارد.
وی تاکید کرد: افزایش تراز آب باعث افزایش عمق و مساحت تالاب‌های ساحلی و افزایش سرعت چرخه آب در تالاب‌ها می‌شود و در این شرایط خدمات اکوسیستمی تالاب‌ها بیشتر خواهد شد، ولی در مقابل، کاهش تراز آب موجب کاهش عمق و مساحت تالاب‌ها و کاهش خدمات اکوسیستمی تالاب‌ها می‌شود.