افزایش صادرات نفت به عنوان یکی از شریان‌های اصلی درآمدی کشور، همواره یکی از موضوعات کلیدی در بحث‌های اقتصادی و سیاسی ایران است. در این میان، نقش تحریم‌های بین‌المللی به عنوان مانعی جدی بر سر راه تحقق این هدف، برجسته است.
سعید قمصری، مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، در تحلیلی بر وضعیت کنونی، تأکید کرد که هرچند پیش‌بینی‌های لازم برای افزایش تولید صورت گرفته است، اما شرط اصلی ورود به بازارهای صادراتی و تحقق اهداف تعیین‌شده، رفع تحریم‌ها است.
وی تصریح کرد که دو دسته تحریم باید برداشته شوند تا امکان افزایش صادرات فراهم شود: اول، برداشته شدن تحریم‌های خرید که به متقاضیان اجازه می‌دهد نفت ایران را بدون نگرانی از مجازات‌های تجاری خریداری کنند. دوم و از نظر وی مهم‌تر، برداشته شدن تحریم‌های بانکی و حل‌وفصل موضوع پرداخت‌های مربوط به فروش نفت است. قمصری با اشاره به اینکه شرکت‌های بزرگ تجاری بین‌المللی، به‌ویژه در اروپا، برای انجام معاملات خود به شدت وابسته به سیستم‌های بانکی هستند، لغو تحریم‌های بانکی را پیش‌نیازی حیاتی برای آغاز صادرات به کشورهایی دانست که در حال حاضر امکان خرید از ایران را ندارند. این موضوع مستقیماً بر قابلیت کشور در تبدیل درآمدهای نفتی به امکانات رفاهی و خدماتی برای مردم تأثیر می‌گذارد.
این کارشناس حوزه نفت خاطرنشان کرد که رفع تحریم‌ها نه تنها به توسعه و پیشرفت صنعت نفت کمک می‌کند، بلکه با افزایش صادرات، درآمد بیشتری برای کشور حاصل خواهد شد. این افزایش درآمد ملی، پتانسیل بهبود اوضاع اقتصادی و تخصیص بودجه بیشتر به بخش‌های مختلف خدماتی و زیرساختی کشور را فراهم می‌آورد که در نهایت به نفع عموم مردم خواهد بود.
قمصری افزود: با توجه به نیاز صنعت نفت به سرمایه‌گذاری‌های کلان، چنانچه تحریم‌ها به صورت واقعی لغو شوند، امکان استفاده از سرمایه‌های بین‌المللی فراهم خواهد شد. ورود این سرمایه‌ها می‌تواند به همراه خود تکنولوژی‌های جدید را نیز به کشور وارد کند که مجموعاً منجر به تولید باثبات‌تر و بهره‌برداری حداکثری از منابع نفتی در بلندمدت می‌شود. وی گرچه افزایش صادرات در کوتاه‌مدت با تعمیرات و امکانات اولیه را “کار سختی” ندانست، اما پایداری تولید در سطوح بالا را نیازمند سرمایه و زمان بیشتری برای بهره‌برداری بهینه از مخازن دانست.
مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران درباره تغییرات احتمالی در بازارهای صادراتی پس از رفع تحریم‌ها گفت: چین که در دوران تحریم سخت نیز از ایران خرید داشته است، همچنان به عنوان خریدار اول باقی خواهد ماند. پس از آن، ایران می‌تواند روی بازارهای دیگر به خصوص هند (که پیش از تحریم‌ها خریدار عمده بود) و سپس کشورهای اروپایی، به ویژه کشورهای حاشیه شمالی خزر، به عنوان اهداف صادراتی تمرکز کند. گرچه بازگشت به ارقام صادراتی قبل از تحریم به سادگی امکان‌پذیر نیست، اما پتانسیل برای افزایش صادرات به این مناطق وجود دارد.
در مجموع، نگاه این کارشناس به آینده صادرات نفت ایران، ارتباطی تنگاتنگ با تحولات سیاسی و رفع تحریم‌ها دارد؛ امری که نه تنها بر آینده صنعت نفت، بلکه بر چشم‌انداز اقتصادی کل کشور و رفاه شهروندان ایرانی تأثیرگذار خواهد بود.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد آبی
