درست است که ادعا می‌کنیم شاهراه ترانزیتی منطقه هستیم اما با وجود سرمایه‌گذاری‌های کلان، همچنان موانع ریز و درشتی بر سر راه تردد در کریدورهای عبوری از ایران وجود دارد که چاره‌اندیشی برای رفع آنها را ضروری و فعالان این بخش را به طرح نو انداختن برای مانع‌زدایی ترغیب می‌کند. بر این اساس، تعدادی از اعضای انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران به‌منظور تسهیل فعالیت حمل‌ونقل دریایی و لجستیکی برای احصای مشکلات ترانزیتی و تجاری، کنسرسیوم «مدیریت لجستیک ایرانیان» را در انجمن خود پایه‌گذاری کردند و با تجمیع قدرت و توانشان به دنبال زدودن موانع یا ترفندی برای پشت سر گذاشتن آنها هستند. در همین زمینه، مدیرکل کنسرسیوم مدیریت لجستیک ایرانیان با تشریح مراحل شکل‌گیری و نضج این کنسرسیوم، هدف‌گذاری این تشکل را کاهش زمان و هزینه ترانزیت و شکل‌گیری کامل زنجیره لجستیکی دانست و افزود: «به دنبال آن هستیم که اعتماد صاحبان بار را به‌عنوان ارزشمندترین دستاورد حاصل کنیم.»
نصیر عابدینی، مدیرکل کنسرسیوم مدیریت لجستیک ایرانیان با بیان اینکه شرکت‌های پیشرو و متخصص عضو انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران که در حمل‌ونقل بین‌الملل کشتیرانی کانتینری فعال هستند، به‌منظور انجام پروژه‌های کلان لجستیکی و کشتیرانی در ایران و منطقه با هم ایجاد ائتلاف و این کنسرسیوم را پایه‌گذاری کردند، به خبرنگار ترابران گفت: «این جوینت‌ونچر یا در معنای فارسی شراکت انتفاعی از دل انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران شکل گرفته و مانند همه کنسرسیوم‌های دیگر، با سرمایه‌گذاری مشترک اعضا به دنبال ایجاد فرصت‌های جدید در صنف و شناسایی موانع موجود، یافتن راهکار برای رفع آنها و باز کردن راه‌ها و ایجاد راه‌کارهای اساسی برای کاهش زمان و هزینه در حمل‌ونقل ترکیبی به جهت تسهیل تجارت است.»
او با بیان اینکه با این تفسیر نیز می‌توان از کنسرسیوم به معنی تجمع قدرت و ایجاد هم‌افزایی برای انجام پروژه‌های کلان یاد کرد، خاطرنشان کرد: «در حال حاضر، نخستین پروژه کلانی که این کنسرسیوم به دنبال اجرای آن است، فعال کردن شاخه‌های مختلف کریدور شمال – جنوب و کریدور شرق – غرب است؛ زیرا همان‌گونه که تاکنون بسیار گفته شده است، ایران از نظر جغرافیایی هاب منطقه است و می‌تواند بهترین خطوط اتصالی را در خاورمیانه، آسیای شمالی و شرقی، اروپا و آفریقا برقرار کند اما متاسفانه با وجود سرمایه‌گذاری‌های عظیمی که در این زمینه شده است، همچنان تردد در قالب این کریدور با موانع زیادی روبه‌رو است.»
عابدینی اظهار کرد: «به همین دلیل، یکی از موارد مهم در نقشه راه و هدف کوتاه‌مدت این کنسرسیوم فعالیت کامل، پیشرفت و توسعه مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی ترکیبی (دریایی-زمینی-ریلی) در کریدور شمال – جنوب و کریدور شرق - غرب است.»
او در ادامه توضیح داد: «گروهی از متخصصان انجمن با برگزاری جلسات متعدد، مشکلات و موانع حمل کانتینری را بررسی کرده و با تخمین هزینه‌ها و شناسایی موانع موجود بر سر راه ترانزیت‌های خارجی در گمرک، بنادر، ترمینال‌ها، پایانه‌های انبارداری و… مواردی را که باید برای حل آنها با دولت یا بخش‌های خصولتی مذاکره کرد و ارتباط گرفت، احصا و به نوبت برای حل آنها برنامه‌ریزی کرده‌اند.»
یکی از موارد مهم در نقشه راه و اهداف کوتاه‌مدت این کنسرسیوم، فعالیت کامل، پیشرفت و توسعه مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی ترکیبی (دریایی-زمینی-ریلی) در کریدور شمال و جنوب و کریدور شرق به غرب است
مدیرکل کنسرسیوم مدیریت لجستیک ایرانیان با اشاره به این نکته که این کنسرسیوم حدود دو سال پیش تشکیل شد، اما حدود ۲ ماه است که فعالیت خود را به‌صورت گسترده‌تر و علنی آغاز کرده است، افزود: «برای تشکیل این ائتلاف یا آغاز کارهای اجرایی مشکلی وجود نداشت، اما زمانی برای مدیریت و برنامه‌ریزی و چیدن نقشه راه کنسرسیوم نیاز بود. به این صورت، کنسرسیوم در این مدت فعالیت‌های درون‌سازمانی خود را داشته و فعالیت تخصصی و عمومی خود را که مخاطبان شاهد هستند، از چند ماه اخیر آغاز کرده است.»
به گفته عابدینی؛ در همین چند ماه نتایج خوبی را از مذاکره با بخش‌های دولتی برای رفع موانع گرفتیم و در تلاشیم که به دستاوردهای بیشتری هم هرچه سریع‌تر برسیم.
همکاری با نمایندگان ترانزیتی روسیه و کشورهای حوزه CIS
عابدینی در پاسخ به این پرسش که درباره رفع کدام موانع به نتایج خوبی رسیدید و به‌طور مشخص کدام موانع را توانستید مرتفع کنید؛ خاطرنشان کرد: «ابتدایی‌ترین مورد که در زمان کوتاه محقق شد، ایجاد ارتباط با نمایندگان ترانزیتی و ریلی روسیه و کشورهای حوزه CIS درباره همکاری دوجانبه و مذاکرات برای رفع مشکلات بود. بعد از آن هم می‌توانم به شروع همکاری با نمایندگان کشتیرانی و حمل‌ونقل بین‌المللی امارات و قزاقستان و روسیه به جهت بیشتر شدن سرویس‌های چندوجهی بین این کشورها با مدیریت کنسرسیوم اشاره کنم. البته شروع همکاری به صورت مدیریت حمل و ارائه مشاوره و سرویس‌های لجستیکی صادراتی به تولیدکنندگان بود. در مسیرهای بیشتری در حال تلاش هستیم، به‌ویژه مواردی که همکاری بخش‌های دولتی هم مورد نیاز هستند که نمی‌توان زمان رسیدن به تفاهم را پیش‌بینی کرد.»
او افزود: «با این حال باید تاکید کنم که همه شرکت‌های فعال در حوزه کشتیرانی، لجستیک، ترانزیت و تجارت با موانع و پروسه‌های زمان‌بر و هزینه‌بر اسنادی روبه‌رو هستند، یعنی مثلاً بار برای خروج یا ورود آماده است، اما پروسه اسنادی آن سپری نشده و گاهی این روند روزها به طول می‌انجامد. ما در چنین شرایطی ورود می‌کنیم و بر اساس مذاکرات و ارتباطاتی که با بخش دولتی و خصوصی شکل داده‌ایم، سعی می‌کنیم زمان را به حداقل ممکن برسانیم که بازرگانان و صاحبان کالا چه در مجموعه‌های ایرانی و چه غیرایرانی با کمترین میزان ضریب تغییرات کاری مواجه شوند و با حداقل پروسه زمانی، اداری و اسنادی صادرات، واردات یا ترانزیت خود را انجام دهند.»
گروهی از متخصصان انجمن کشتیرانی، مشکلات حمل کانتینری را بررسی کرده و با تخمین هزینه‌ها و شناسایی موانع موجود را که باید برای حل آنها با دولت یا بخش‌خصولتی ارتباط گرفت، احصا و به نوبت برای حل آنها برنامه‌ریزی کرده‌اند
عابدینی در توضیح موارد فعالیت کنسرسیوم در حوزه کانتینری بیان کرد: «در زمینه حمل کانتینری همیشه مشکلاتی در بنادر ترانشیپی وجود داشته است که تخلیه و بارگیری کانتینر ترانشیپی را به‌صورت مهر و موم و بدون نیاز به باز کردن پلمپ گاهی با موانعی روبه‌رو می‌کند یا اجازه حمل برخی بارها در کریدورهای ترانزیتی و مرزی خاصی داده نمی‌شود و ترانزیت کانتینر و کالا را در کشورهای سوم یا میانی با مشکل مواجه می‌کند که اکنون در صدد هستیم این مشکلات را در زمینه حمل اکثر بارها که به موانع ترانزیتی می‌خورد، تا سر حد امکان حل کنیم؛ چراکه برای بازرگان و صاحبان کالا بسیار بااهمیت و ارزشمند است که کانتینر به‌صورت پلمپ‌شده در مبدأ بارگیری و تا مقصد نهایی با همان پلمپ حمل شود.»
او خاطرنشان کرد: «این را باید در نظر داشته باشیم زمانی می‌توانیم ارزش ایجاد کنیم که مخاطب با رضایت خاطر محموله‌اش را به شرکت کشتیرانی یا شرکت لجستیکی ما تحویل دهد و با همان اطمینان‌خاطر اولیه بارش را طبق وعده و تعهد داده شده، دریافت کند.»
مدیرکل کنسرسیوم مدیریت لجستیک ایرانیان با بیان اینکه باید وقت گذاشت و با سرمایه‌گذاری موانع موجود را رفع کرد، یادآور شد: «با وجود اینکه بحث ترانزیت کالا توسط کانتینر سال‌ها است که انجام می‌شود اما چه در حمل‌ونقل دریایی و چه ترکیبی همیشه با ترکش‌های کاری بسیاری مواجه بوده است که با عوامل متعددی بر اساس مسیرهای ترانزیتی و دریایی مرتبط است. بخش خصوصی در قالب این کنسرسیوم وارد می‌شود و در صدد ایجاد ارتباطات با کشورهای سوم و کشورهای در مسیر ترانزیت است تا با ایجاد ارتباطات دوجانبه به ایجاد مسیرهای جدید حمل و ترانزیتی در جهت حل این مشکلات و موانع اقدام به ارائه کمک و مشاوره کند.»
او گفت: «در کل، این تشکل با سرمایه‌گذاری و تسهیل فعالیت کشتی‌ها در خلیج‌فارس، دریای عمان و دریای خزر به دنبال توسعه و گسترش فعالیت کانتینری و مسیرهای کانتینری در حوزه صادرات، واردات و سرویس‌های لجستیکی و چند وجهی است.»
عابدینی درباره ریشه ایجاد این موانع افزود: «بسیاری از این موانع به عدم آگاهی و نداشتن اطلاعات کافی در زمینه حمل‌ونقل بین‌الملل مرتبط بوده که نه‌تنها در ایران بلکه با داشتن تجربه کافی در همکاری و مدیریت سرویس‌های حمل ترکیبی با مجموعه‌های کشتیرانی و لجستیکی امارات و ترکیه می‌گویم ما در کل دنیا با مشکلاتی مواجه هستیم که به‌راحتی می‌تواند حل شود اما به دلیل نبود آگاهی و اطلاعات فعالان عرصه لجستیک و کشتیرانی مشکل ایجاد می‌شود. در صورتی که اگر افراد فعال در این حوزه مطالعات و آگاهی داشته باشند و آموزش کافی و کیفی ببینند، می‌توانند صفر تا ۱۰۰ یک پروژه ریلی، دریایی، زمینی و هوایی را با کمترین ضریب تغییرات انجام دهند.»
برای عضوپذیری اولویت‌بندی نداریم
او در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به این پرسش که آیا نگرانی افراد و فعالان این صنف درباره انحصارگرایی در این کنسرسیوم به‌جا است، گفت: «این نگرانی‌ها درست نیست، اگر به ذات کنسرسیوم‌ها دقت شود، دیده می‌شود که هیچ انحصاری برای هیچ کنسرسیومی به‌ویژه برای ما وجود ندارد و امتیاز ویژه‌ای برای یک شرکت یا فرد خاصی در نظر نمی‌گیرد. البته درست است که در حال حاضر، اعضای کنسرسیوم فقط شرکت‌های تخصصی کشتیرانی هستند که فعالیت دریایی، کانتینری و بندری دارند ولی بعد از مدتی با گذشت محدودیت زمانی تعریف شده اعضا افزایش می‌یابند و فعالان لجستیک هم می‌توانند به جمع این کنسرسیوم بپیوندند، اما هیچ انحصاری وجود ندارد. ما در این محدوده زمانی درصدد تکمیل نقشه راه تخصصی به واسطه متخصصان دریایی انجام هستیم تا با ایجاد بستر برای ورود اعضای جدید لجستیکی شرایط همکاری را فراهم کنیم.»
مدیرکل کنسرسیوم مدیریت لجستیک ایرانیان با اشاره به اینکه این محدودیت زمانی بر اساس عملکرد است، اظهار کرد: «درون سازمان محدودیت زمانی مشخصی وجود دارد که معین می‌کند تا چه زمانی چه پروژه‌ای باید انجام شود. به بیان دیگر، این تعهدات ما است که در زمان خاص باید بتوانیم مشکلات را برطرف کنیم.»
او تاکید کرد: «برای عضوپذیری هم بین اعضای واجد شرایط هیچ‌گونه اولویت‌بندی وجود ندارد؛ البته ما دوست داریم که با توجه به نام کنسرسیوم دوستانی را در کنار خود داشته باشیم که درزمینه لجستیک و کشتیرانی فعالیت و تجربه دارند.»
این عضو انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران با بیان اینکه زمانی می‌توانیم درباره فعالیت‌های کنسرسیوم صحبت کنیم که همه نهادها را به‌صورت یکپارچه در کنار هم داشته باشیم، گفت: «یکی از اهداف این کنسرسیوم یکپارچه کردن همه شرکت‌ها و مجموعه‌های فعال در حوزه حمل بین‌المللی در ایران است.»
رهاوردهای تعلیق تحریم‌ها
او در پاسخ به این پرسش که آیا تشکیل چنین کنسرسیوم‌هایی می‌تواند در دور زدن تحریم‌ها یاریگر باشد، گفت: «تحریم‌ها به‌صورت مقطعی موانعی را عمدتاً در بحث بانک، اسناد و مسیرهای رفت‌وآمد ایجاد کرده‌اند، اما هرجایی که مانعی ایجاد شود، کنسرسیوم‌ها با تکیه بر قدرت و توانایی مجموعه‌های عضو و همکار خود یا ایجاد پیشنهاد و راهکار می‌کند و یا با استفاده از توانایی‌ها و ارتباطات موجود موانع در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی را به حداقل می‌رساند.»
عابدینی افزود: «بسیاری از مجموعه‌هایی که از طریق صادرات برای کشور ارزآوری داشتند، اکنون به دلیل مشکلات بانکی به‌سختی می‌توانند مراودات تجاری انجام دهند و تجارت آنها بسیار کاهش یافته است. با این حال، اگر لغو یا تعلیق تحریم‌ها را داشته باشیم، در ابتدا با از سرگیری مراودات بانکی برخی موانع و مشکلات ما رفع و موجب تسهیل کار و افزایش سرعت عملکرد لجستیکی خواهد شد. همچنین مسیرهای رفت‌وآمد کالا به‌ویژه در حوزه کانتینری متعددتر می‌شود و می‌توانیم سرویس‌های جدیدتری را به مشتریان ارائه دهیم.»
او تصریح کرد: «کنسرسیوم تلاش می‌کند زنجیره تامین را از ابتدایی‌ترین حلقه یعنی انتخاب کالا تا انتهایی‌ترین حلقه یعنی تحویل به مصرف‌کننده نهایی را تشکیل دهد. خوشبختانه ما در این کنسرسیوم در مقوله حمل‌ونقل هیچ مانعی نداریم اما برای اینکه پروژه‌های کلان لجستیکی درون زنجیره تامین در ابتدا تعریف و در نهایت تکمیل و انجام شود و فراخوان آن به بازرگانان و تجار ارائه شود به کار تیمی و گروهی نیاز داریم. در عملکردهای تجاری به منظور مدیریت زنجیره تامین هم می‌توانیم صرفه‌جویی در زمان و هزینه را داشته باشیم و هم ادعا کنیم که نه‌تنها لجستیک را به صورت صفر تا ۱۰۰ انجام داده‌ایم بلکه به صورت کامل از ابتدایی‌ترین تا انتهایی‌ترین کار تجارت خارجی را به صورت مشاور در کنار تاجر و صاحبان کالا بوده‌ایم.»
مدیرکل کنسرسیوم مدیریت لجستیک ایرانیان با اشاره به اینکه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی این کنسرسیوم به اعضا محدود نمی‌شود بلکه همه شرکت‌های ایرانی و خارجی می‌توانند از این خدمات بهره برند، گفت: «در حال حاضر، اعضای کنسرسیوم بهترین همکاری‌ها را دارند و با تمام قوا در جهت پیشبرد اهداف در حال فعالیت هستند. آن بخشی از اهداف که نیازمند همکاری دیگر بخش‌های خصوصی و دولتی است، با صرف کمترین زمان و هزینه در درست اقدام است و ما تلاش می‌کنیم زودتر به این اهداف جامه عمل بپوشانیم.»
بازنشر فانوس دریا به نقل از ترابران
