به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، «اقتصاد آبی» به معنای استفاده پایدار از ظرفیت آبی اعم از اقیانوس‌ها، دریاها، دریاچه‌ها و جزایر است که از آن برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال و در نهایت افزایش تولید ناخالص داخلی کشورها می‌توان بهره برد و با توجه به اینکه بخش زیادی از مرزهای سرزمینی ما در محدوده آب‌های وسیع خلیج فارس، دریای عمان، دریاچه خزر و جزایر متعدد آن‌ها قرار دارند، می‌توان از این ظرفیت برای ایجاد اشتغال پایدار در زمینه‌های متنوع بهره برد. استان هرمزگان واقع در جنوب ایران و در شمال خلیج فارس، جایگاه مهمی در توسعه اقتصاد دریامحور خواهد داشت. این موضوعی است که اسکندر مومنی، وزیر کشور دولت چهاردهم نیز در ۱۹آذرماه و همزمان با مراسم معارفه استاندار جدید هرمزگان بر آن تاکید کرد. وزیر کشور در آن جلسه اعلام کرد: نخستین اولویت هرمزگان و کشور، توسعه اقتصاددریامحور است که این راهبرد به‌تنهایی موجب پیشرفت این استان و کشور می‌شود.
ویژگی‌های استان هرمزگان
براساس برخی گزارش‌ها، استان هرمزگان با مساحت ۱۰۳هزار کیلومترمربع، براساس آخرین آمار موجود دارای بیش از ۲میلیون و ۱۸هزار نفر جمعیت انسانی است. این استان همچنین دارای ۱۴جزیره در آب‌های خلیج فارس است. ۳۱درصد از پهنه آبی کشور ایران نیز در این استان واقع شده است.
استان هرمزگان در حال حاضر ۲.۶درصد از تولید ملی کشور را به خود اختصاص داده و از این نظر یازدهمین استان کشور به‌شمار می‌رود. این در حالی است که از نظر فرآورده‌های نفتی و حمل‌ونقل آبی جایگاه نخست کشور را داراست و از نظر ماهیگیری نیز در جایگاه دومین استان برتر کشور قرار می‌گیرد. این استان همچنین ۴۵درصد از طول خط ساحلی کشور را به خود اختصاص داده است.
این استان از نظر شیلات، آبزی‌پروری، تولید و پرورش میگو و همچنین پرورش ماهی در قشم جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد ملی ایران دارد. از طرف دیگر بررسی گزارش‌های آماری از سوی نهادها و دستگاه‌های رسمی نشان می‌دهد که استان هرمزگان با دارا بودن ۱۲بندر مسافری و گردشگری، سهمی بیش از ۹۵درصد حمل‌ونقل مسافران دریایی کشور را از آن خود کرده است.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان هرمزگان در گزارشی اعلام کرده است که تعارض در مدیریت و حکمرانی، مسائل آب، بی‌توجهی به توسعه پایدار و ملاحظات محیط‌زیستی، فقر و محرومیت، کمبود و پراکندگی زیرساخت‌ها، ملاحظات امنیتی حاکم بر سواحل و جزایر، مشکلات امنیتی و قاچاق سوخت و همچنین ضعف نیروی انسانی، مهم‌ترین چالش‌های موجود در اقتصاد دریامحور این استان به‌شمار می‌رود.
براساس همین گزارش، شناسایی و بهرهبرداری از ظرفیت‌های مغفول، افزایش تولید از طریق توسعه سرمایه‌گذاری، بهره‌مندی ساکنان، توسعه پایدار منطقه و محیط‌زیست و پایداری اقتصاد، استفاده متعادل از پهنه سرزمینی و همچنین افزایش بهره‌وری و ارتقای تکنولوژی نیز مهم‌ترین اهداف کلان و راهبردهای پایدار توسعه دریامحور در استان هرمزگان را شامل می‌شود.
جایگاه ویژه هرمزگان در اقتصاد دریامحور
هرمزگان مرکزی‌ترین استان کشور برای توسعه دریامحور است و دوسوم سواحل مَکُران را در برگرفته است. الزامات، جهت‌گیری‌ها و انتظارات قانون از توسعه دریامحور مشخص است و باید تصویری گویا از مطالبات استان در حوزه اقتصاد دریا ارائه دهیم تا چارچوبی برای تحقق مطالبات و رفع موانع در مسیر توسعه دریامحور ایجاد و به دولت ارائه شود. طبق قانون برنامه هفتم توسعه، مبنای کار برشی است که باید از این قانون برای استان ایجاد کنیم که ملاک عمل برای ما در بزرگ‌ترین استان ساحلی دریایی خواهد بود تا اقتصاد دریا را در ابعاد مختلف توسعه دهیم. با این نگاه اگر تاخیری در انجام طرح‌های حمل‌ونقلی و توسعه زیرساخت‌های دریایی و بندری صورت گیرد، فرصت‌های رقابت بین‌المللی از دست خواهد رفت.
در حالی که برای ایجاد ۲۷شهر در سواحل شمال و جنوب کشور برنامه‌ریزی شده است که هفت شهر آن در استان هرمزگان قرار دارد و اگر نگاه آمایشی در این زمان نباشد، در بارگذاری جمعیت این شهرها با تعارضاتی مواجه خواهیم شد؛ از این رو باید دستگاه‌های اجرایی و مراکز آموزش عالی استان برای تهیه برش استانی اقتصاد دریامحور فعال‌تر شوند و برای این مهم نقشه راه داشته باشند.
استان هرمزگان به دلیل بهره‌مندی از موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد و دسترسی به سواحل گسترده، می‌تواند نقش کلیدی در تحقق اقتصاد دریا محور ایفا کند. قانون جدید تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها در کشور فرصت مناسبی برای شکوفایی اقتصادی استان هرمزگان فراهم می‌کند. برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی می‌گویند که بسته‌های سرمایه‌گذاری بدون نام که در این قانون دیده شده‌اند، به‌ویژه در حوزه اقتصاد دریامحور، می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد تحول اقتصادی در منطقه کمک کنند. همچنین قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها بستری برای تأمین منابع مالی لازم فراهم کرده است که می‌تواند طرح‌های تولیدی و زیربنایی استان هرمزگان را حمایت کند.
اقتصاد دریامحور و نگاه چندبعدی
در همین حال استاندار هرمزگان بر ضرورت انجام پژوهش‌های علمی پایه در حوزه اقتصاد دریامحور تاکید کرد. محمد آشوری‌تازیانی در دیدار با جمعی از دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)، با اشاره به جایگاه ویژه این استان در اقتصاد کشور، نقش محوری دانشجویان را در توسعه و پیشرفت استان و کشور، حیاتی برشمرد. وی با تاکید بر اهمیت پژوهش‌های مبتنی بر اقتصاد دریا محور، از دانشجویان خواست تا با ورود جدی به این حوزه، راهکارهای عملی برای بهرهبرداری حداکثری از ظرفیت‌های عظیم هرمزگان ارائه دهند.
استاندار هرمزگان با اشاره به پتانسیل‌های اقتصادی منحصربه‌فرد این استان، اظهار داشت: هرمزگان با دارا بودن طولانی‌ترین مرز آبی کشور و موقعیت استراتژیک در قلب اقتصاد ایران، دوسوم پهنه ساحلی مکران، ۱۴جزیره خلیج فارس، ۵منطقه ویژه اقتصادی و زیرساخت‌های عظیم صنعتی نظیر پالایشگاه‌های نفت و بنادر بزرگ، ظرفیت بی‌بدیلی برای تبدیل شدن به قطب اقتصاد دریامحور کشور را دارد. آشوری‌تازیانی با بیان اینکه هرمزگان می‌تواند سرمنشا تحول در حوزه اقتصاد دریامحور باشد، افزود: دانشجویان با هوش، ذکاوت، دانش و کنجکاوی خود می‌توانند مسائل کشور را حل کرده و برای توسعه راهکار ارائه دهند، ورود دانشجویان به مباحث پژوهشی و ارائه راهکارهای نوآورانه در این حوزه، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشرفت و توسعه استان داشته باشد.
وی در ادامه بر لزوم بازدید دانشجویان از صنایع و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ هرمزگان تاکید کرد و گفت: بازدید میدانی از صنایع، ضمن آشنایی دانشجویان با ظرفیت‌های اقتصادی استان، باعث افزایش روحیه خودباوری در آنان شده و انگیزه آنان را برای تداوم و بهبود عملکرد بیشتر می‌کند.استاندار هرمزگان با اشاره به تنوع قومی و مذهبی در استان، بر حفظ همگرایی و انسجام اجتماعی تاکید کرد و افزود: هرمزگان رنگین‌کمانی از اقوام و فرهنگ‌های گوناگون است حفظ این تنوع و تلاش برای ایجاد حس تعلق و همبستگی بین اقوام مختلف، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
آشوری‌تازیانی با بیان اینکه توسعه اقتصاد دریامحور، نیازمند نگاهی جامع و چندبعدی است، خاطرنشان کرد: در کنار پژوهش‌های علمی و توسعه زیرساخت‌ها، باید به مسائل حقوقی، دیپلماسی و حفظ محیط زیست نیز توجه ویژه داشت. این موضوعات در کنار توسعه اقتصادی، برای پایداری و پیشرفت همه‌جانبه استان حیاتی هستند.
استاندار هرمزگان در پایان بر ضرورت انجام پژوهش‌های علمی پایه در حوزه اقتصاد دریامحور تاکید کرد و افزود: هرمزگان فرصت‌های بسیاری برای پیشرفت و توسعه دارد و ما با همدلی و همفکری می‌توانیم از این فرصت‌ها به بهترین نحو استفاده کنیم.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد سرآمد
