تحریم‌های یکجانبه نفتی نه تنها اقتصاد کشورهای هدف را فلج می‌کند، بلکه با افزایش قیمت جهانی نفت، تقویت قاچاق و تشدید بحران‌های انسانی، تبعات سنگینی برای کل اقتصاد جهانی و حتی کشورهای تحریم‌کننده به همراه دارد.
به گزارش مارین نیوز، تحریم‌های یکجانبه و محدودیت‌های بین‌المللی بر حمل‌ونقل نفتی، این روزها بار دیگر خبرساز شده و تاثیرات چشمگیری بر بازار انرژی جهان گذاشته است. افزایش چشمگیر نرخ اجاره‌بهای نفتکش‌ها در پی تحریم‌های اخیر علیه ایران و روسیه، نه تنها زنگ خطر را برای اقتصاد کشورهای هدف به صدا درآورده، بلکه آثار آن به سرعت مرزها را درنوردیده و بر معادلات جهانی اثرگذار شده است.
افزایش نرخ اجاره نفتکش‌ها در پی تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران و روسیه
خبرگزاری رویترز اعلام کرد که اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه ۱۸۳ نفتکش روسی و ایرانی، باعث افزایش ۳۹ درصدی نرخ ترانزیت نفت از خاورمیانه به چین شده است. این تحریم‌ها که با هدف محدود کردن صادرات نفت این کشورها وضع شده‌اند، نرخ اجاره نفتکش‌های بزرگ با قابلیت حمل دو میلیون بشکه نفت را به ۳۷ هزار و ۸۰۰ دلار رسانده‌اند.
طبق آمار منتشرشده توسط شرکت دریانوردی لویدز، حدود ۳۵ درصد از ناوگان موسوم به «ناوگان سایه» که در قاچاق نفت ایران، روسیه و ونزوئلا فعالیت دارند، اکنون تحت تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند. این نفتکش‌ها با خاموش کردن سیستم‌های شناسایی خودکار و انجام فعالیت‌های پنهانی، نفت خام را به بازارهای هند و چین حمل می‌کنند.
از سوی دیگر، گروه بنادر شاندونگ، بزرگ‌ترین پایانه نفتی چین، ورود نفتکش‌های تحریم‌شده را ممنوع کرده است. این بندر سال گذشته به‌طور روزانه حدود یک میلیون و ۷۴۰ هزار بشکه نفت از ایران، روسیه و ونزوئلا دریافت کرده است که معادل ۱۷ درصد از کل واردات نفت چین محسوب می‌شود. کاهش این حجم از واردات نفت، علاوه بر ایران، تأثیرات چشمگیری بر بازار جهانی نفت داشته است.
تحریم یکجانبه نفت و حمل و نقل آن؛ فقط برای مردم کشور تحریم‌شده تبعات ندارد، بلکه چاله سیاهی برای همه مردم دنیا، حتی مردم کشور تحریم‌کننده است
تحریم‌های اقتصادی، به‌ویژه در حوزه نفت و حمل و نقل دریایی، ابزاری برای فشار بر دولت‌ها و تغییر سیاست‌های بین‌المللی تلقی می‌شود. اما این اقدامات نه تنها اقتصاد کشور تحریم‌شده، بلکه اقتصاد جهانی را نیز دچار بحران می‌کند. در ادامه، پیامدهای تحریم‌های نفتی در ابعاد مختلف بررسی می‌شود.
۱. تحریم‌های یکجانبه نفتی
تحریم‌های نفتی معمولاً با هدف محدود کردن درآمدهای کشورهای هدف وضع می‌شوند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند با کاهش صادرات نفت کشورهایی مانند ایران و روسیه، دسترسی آنها به منابع مالی را محدود کنند. این تحریم‌ها اغلب تأثیرات اولیه‌ای بر اقتصاد کشور تحریم‌شده دارند، اما پیامدهای فراتری نیز به همراه دارند.
به‌عنوان نمونه، ممنوعیت ورود نفتکش‌های تحریم‌شده به بنادر شاندونگ در چین، باعث شده که پالایشگاه‌های چینی به دنبال خرید نفت از منابع جایگزین مانند اروپا، آفریقا و کشورهای عرب خلیج فارس باشند. این تغییر مسیر باعث افزایش قیمت نفت اوپک و دیگر منابع نفتی شده است.
۲. تأثیرات بر کشورهای تحریم‌شده
کشورهای هدف، مانند ایران و ونزوئلا، به دلیل کاهش درآمدهای نفتی دچار بحران‌های اقتصادی می‌شوند. این وضعیت به کاهش توان مالی دولت‌ها، افزایش نرخ تورم، کمبود کالاهای اساسی، و در نهایت افت سطح رفاه اجتماعی می‌انجامد.
برای مثال، در ایران تحریم‌های نفتی باعث کاهش درآمدهای ارزی، افزایش فقر و بیکاری، و کاهش دسترسی به کالاهای حیاتی مانند دارو شده است. این تحریم‌ها به‌طور مستقیم زندگی روزمره مردم عادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
۳. تأثیرات جهانی تحریم‌های نفتی
تحریم‌ها باعث کاهش عرضه نفت در بازار جهانی می‌شوند و این کاهش عرضه، به افزایش قیمت نفت منجر می‌شود. افزایش قیمت انرژی بر تمام بخش‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد و باعث افزایش هزینه تولید و تورم در سطح جهانی می‌شود.
از سوی دیگر، کشورهای وابسته به نفت، مانند چین و هند، ناچارند به دنبال تأمین منابع جدید باشند که این امر تعادل بازار را به هم می‌زند و در نهایت به رشد بازارهای غیررسمی و قاچاق نفت دامن می‌زند.
۴. هزینه‌های تحریم برای کشورهای تحریم‌کننده
کشورهای تحریم‌کننده، به‌ویژه ایالات متحده، با مشکلاتی نظیر افزایش قیمت انرژی و تورم مواجه می‌شوند. این افزایش هزینه‌ها، رشد اقتصادی آنها را کند می‌کند و در عین حال، باعث تقویت بازارهای سیاه می‌شود.
۵. نقض حقوق بشر و بحران‌های انسانی
تحریم‌های نفتی علاوه بر پیامدهای اقتصادی، بحران‌های انسانی نیز ایجاد می‌کنند. مردم کشورهای تحریم‌شده به دلیل محدودیت در واردات کالاهای اساسی و خدمات پزشکی، با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. کاهش دسترسی به دارو و خدمات درمانی، به‌ویژه در جوامع محروم، به افزایش مرگ‌ومیر و نقض حقوق بشر منجر می‌شود.
۶. تقویت قاچاق و بازارهای سیاه
تحریم‌ها به گسترش بازارهای غیرقانونی و فعالیت‌های قاچاق کمک می‌کنند. نفتکش‌هایی که تحت تحریم قرار دارند، با تغییر پرچم یا جعل اطلاعات، به انتقال پنهانی نفت ادامه می‌دهند. این وضعیت باعث کاهش شفافیت بازار و تضعیف نظارت بین‌المللی می‌شود.
در پایان می توان نتیجه گرفت تحریم‌های یکجانبه نفتی، به جای حل بحران‌ها، مشکلات جهانی را تشدید می‌کنند. افزایش قیمت نفت، گسترش قاچاق، و بحران‌های انسانی تنها بخشی از پیامدهای این سیاست‌ها هستند. از این رو، ضروری است که کشورها به جای تحریم‌های یکجانبه، از راهکارهای دیپلماتیک و همکاری‌های بین‌المللی برای حل مسائل استفاده کنند.
بازنشر مرین‌پرس به نقل از مارین‌نیوز
