نامه انجمن مهندسی دریایی به رئیس جمهور
انجمن مهندسی دریایی ایران در نامه‌ای به رئیس جمهور با موضوع «توسعه دریامحور در جنوب شرق ایران»، ضمن برشمردن فرصت‌ها، ظرفیت‌ها و چالش‌های توسعه دریامحور در چابهار و مکران، راهکارهایی برای استفاده از این ظرفیت‌ها و غلبه بر چالش‌ها ارائه کرده است.
این انجمن با تأکید بر نقش خود در توسعه دریامحور و دستاوردهایی همچون ابلاغ سیاست‌های کلان توسعه دریا محور، سفر رئیس جمهور به چابهار را فرصتی برای توجه بیشتر به این منطقه دانسته و توسعه دریامحور را استراتژی کلیدی برای رشد اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی معرفی می‌کند.
الف) فرصت‌ها و ظرفیت‌های توسعه منطقه چابهار و سواحل مکران:
- موقعیت جغرافیایی استراتژیک: چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، در مسیر کریدورهای بین‌المللی شمال-جنوب و شرق-غرب قرار دارد و نقطه حیاتی برای تجارت و ترانزیت کالا محسوب می‌شود.
- دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار: این دانشگاه با تربیت نیروی انسانی متخصص در زمینه‌های دریایی، می‌تواند به عنوان مرکز تحقیقاتی و آموزشی عمل کند.
- ساحل مناسب برای راه‌اندازی کارخانه‌های بازیافت کشتی و صنایع دریایی: سواحل چابهار محیطی ایده آل برای این صنایع است که به کاهش ضایعات دریایی و ایجاد اشتغال کمک می‌کند.
- حضور مؤسسات رده بندی معتبر: حضور مؤسساتی مانند موسسه رده بندی ایرانیان، به ارتقای کیفیت خدمات دریایی و جلب اعتماد سرمایه‌گذاران کمک می‌کند.
- اولویت‌های حاکمیتی و دولتی: نگاه ویژه دولت به چابهار و سواحل مکران، زمینه را برای جذب سرمایه گذاری‌های ملی و بین‌المللی فراهم کرده است.
- نیروی انسانی با انگیزه: نیروی کار جوان و جویای کار، پتانسیلی برای رشد صنایع و توسعه اقتصادی منطقه است.
- منابع طبیعی و اقتصادی: دسترسی به منابع دریایی غنی مانند شیلات، نفت و گاز، و ذخایر معدنی، فرصت‌های اقتصادی فراوانی ایجاد می‌کند.
- پتانسیل‌های گردشگری: جاذبه‌های طبیعی و تنوع فرهنگی، فرصت‌های خوبی برای توسعه گردشگری فراهم می‌کند.
- جایگاه در برنامه هفتم توسعه: اقتصاد دریامحور یکی از محورهای اصلی برنامه هفتم توسعه است.
- نگاه ویژه دولت به توسعه سیستان و بلوچستان: توسعه سواحل مکران از اولویت‌های اصلی دولت است.
- امکان انتقال پایتخت به سواحل مکران: این اقدام می‌تواند به تمرکززدایی از تهران و توسعه منطقه کمک کند.
- ابلاغ سیاست‌های کلان توسعه دریامحور کشور: این سیاست‌ها چارچوبی برای استفاده از ظرفیت‌های دریایی کشور فراهم می‌کند.
ب) چالش‌های پیش روی توسعه دریامحور در منطقه مکران و چابهار:
- نبود برنامه‌های حمایتی و توانمندسازی بومی: عدم وجود برنامه‌های جامع برای توانمندسازی جوامع بومی، اثر بخشی طرح‌ها را کاهش می‌دهد.
- عدم نفوذ قوانین توسعه‌ای و حمایتی: قوانینی مانند قانون جهش تولید دانش بنیان به درستی در منطقه اجرا نشده‌اند.
- ناکامی در انتخاب مدیران کارآمد: ضعف مدیریتی منجر به عدم بهره‌برداری صحیح از ظرفیت‌ها می‌شود.
- محرومیت منطقه در مطالبه‌گری: محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی، مانع مطالبه‌گری مردم برای پیگیری حقوقشان می‌شود.
- تحمیل شرایط و الزامات سلیقه‌ای مدیران: تصمیم‌گیری‌ها تحت تأثیر سلایق شخصی برخی مدیران قرار می‌گیرد.
- عدم اهمیت کافی به توسعه شیلات و آبزی پروری: توسعه آبزی پروری می‌تواند در ایجاد اشتغال و افزایش تولید نقش داشته باشد.
- عدم توسعه کارآمد زیرساخت‌های حمل و نقل: شبکه‌های حمل و نقل نیازمند ارتقا و گسترش هستند.
- عدم توسعه و بهره‌برداری از همکاری بین‌المللی: همکاری با کشورهای منطقه برای توسعه منطقه اهمیت دارد.
- پراکندگی نهادی و ایجاد شوراهای خلق الساعه: تداخل مسئولیت‌ها و ناهماهنگی میان نهادها از چالش‌های اساسی است.
ج) راهکارهای پیشنهادی برای استفاده از ظرفیت‌ها و غلبه بر چالش‌ها در توسعه دریامحور منطقه چابهار و سواحل مکران:
-
- عدم ایجاد نهاد جدید و بهره‌گیری از ظرفیت‌های شورایعالی صنایع دریایی: بهره‌گیری از ظرفیت قانونی این شورا با مأموریت هماهنگی و نظارت بر تمامی فعالیت‌های مرتبط با توسعه دریامحور ضروری است.
- حذف یا ادغام شوراها و کارگروه‌های موازی: تمرکز بر یکپارچگی نهادی در شورایعالی صنایع دریایی می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد.
- برنامه‌ریزی جامع و تدوین نقشه راه: تدوین نقشه راه ملی با مشارکت تمامی نهادها و بخش خصوصی ضروری است.
- توانمندسازی جوامع محلی: ارائه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، حمایت از کارآفرینان و ایجاد بسترهایی برای مشارکت فعال مردم در تصمیم‌گیری‌ها و پروژه‌ها.
- تقویت زیرساخت‌ها: توسعه شبکه حمل و نقل، بهبود امکانات لجستیکی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی.
- جذب سرمایه‌گذاری: ارائه مشوق‌های مالیاتی، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری.
- حمایت از صنایع دانش بنیان: استفاده از فناوری‌های نوین و حمایت از استارتاپ‌ها.
- اصلاح ساختار مدیریتی و نظارتی: جذب مدیران کارآمد، شفاف‌سازی فرآیندهای تصمیم‌گیری و مبارزه با فساد.
- توسعه صنعت شیلات و آبزی پروری: گسترش فناوری‌های پیشرفته و توسعه آبزی پروری.
- تقویت گردشگری: ایجاد زیرساخت‌های گردشگری و برگزاری جشنواره‌ها.
- تقویت حمایت و استفاده اصولی از نقش مؤسسات رده بندی: تقویت نقش مؤسسات رده بندی و ترویج صدور گواهینامه‌های معتبر.
- توجه به مسائل زیست محیطی: راه‌اندازی کارخانه‌های بازیافت و اجرای پروژه‌های مدیریت پایدار منابع دریایی.
- ارتقای جایگاه منطقه در برنامه‌های ملی: تعریف پروژه‌های منطقه‌ای در چارچوب برنامه‌های توسعه‌ای کلان.
در پایان، انجمن مهندسی دریایی با تأکید بر ظرفیت‌های چابهار و سواحل مکران برای توسعه دریامحور، برنامه‌ریزی جامع، تقویت مدیریت، جلب مشارکت مردم و استفاده از ظرفیت تشکل‌های تخصصی را برای توسعه پایدار منطقه خواستار شده است.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد آبی
