ایرج گلشنی- خبری در روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، توجه مرا به خود جلب کرد. با توجه به وضعیت کنونی نیروی انسانی در حوزه دریایی کشور و آماری که به نقل از مدیرعامل مؤسسه آموزشی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بیان شده بود، کنجکاوی مرا برانگیخت تا در باره این خبر تامل کرده و آن را با وضعیت کنونی نیروی انسانی در فعالیت های دریایی کشور مقایسه و تحلیل کنم. نمی دانم چقدر این تحلیل من درست است! اما می دانم که مقداری انحراف معیار وجود دارد و یک چیزی این وسط درست و درمان از آب در نمی آید.
در خبر آمده است که موسسه آموزشی کشتیرانی از سال ۶۹ تا کنون با برگزاری ۸۳ دوره آموزشی موفق به فارغ التحصیلی ۱۸۰۰ دانشجو شده است.
محاسبه سرانگشتی نشان می دهد که این موسسه آموزشی، طی ۳۵ سال موفق به برگزاری ۸۳ دوره شده است که می شود به ازاء هر سال، حدود ۲ دوره و اندی. این که طول مدت دوره ها چقدر است و دوره ها طی چه دوره زمانی شروع می شود و به پایان می رسد، یک نکته مهم است که اکنون به آن بی توجه می شوم و به فرض طولانی بودن دوره ها، طی ۳۵ سال فعالیت، فقط ۸۳ دوره و در کل، خروجی آن شده است ۱۸۰۰ دانشجو.وقتی تعداد خروجی ها را به دوره ها تقسیم کنیم، عددی به دست می آید به تقریب ۲۲ نفر در هر دوره. پس تعداد نفرات هر دوره معدود و محدود بوده است و اگر همین رقم خروجی را با سال های فعالیت بررسی کنیم، معادل ۳۱ نفر به ازائ هر سال میشود.
با این ضرب و تقسیم ساده میتوان به این پرسش رسید که سالی ۳۱ نفر در دوره های ۲۲ نفره، برای موسسه ای که طبق خبر منتشره، جزو بهترین موسسه های آموزشی کشور و مورد تایید و تقدیر موسسه های بین المللی و جهانی است، کفایت می کند و مطلوبیت دارد و یا با توجه به کسری ۲۰هراز نفری در بخش نیروی انسانی دریایی ایران، باید آن را ناامیدکننده دانست؟اگر با خوش بینی مزمن! همه موسسات آموزشی کشور که در بخش دریایی فعالیت میکنند
را مد نظر و محاسبه قرار دهیم و خروجی سالانه همه را یک هزار نفر بدانیم، حداقل ۲۰ سال طول می کشد که ما کسری نیروی انسانی بخش دریایی را جبران کنیم، آن هم به شرط ثابت ماندن کسری ۲۰هزار نفری. گرچه به طور بدیهی طی ۲۰ سال آینده با بازنشستگی خیل عظیمی از فعالان دریایی و خروجی اندک بخش آموزشی، ما با عدد کسری بزرگ تری مواجه خواهیم بود.
تکرار و تاکید میکنم که صحت و سقم نتیجه این تحلیل در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد را نمی دانم؛ اما تصور میکنم که نکته هشداردهنده ای در آن هست و آن عدم توازن بین خروجی آموزشی کشور در بخش دریایی با نیازهاست که اگر به دقت و درستی رصد نشود، باید منتظر فاجعه کسری نیروی انسانی باشیم که البته بحران آن هم اکنون شروع شده است.
کسری نیروی انسانی بسیار زیاد است و در مجموع به بیش از ۲۰ هزار نفر میرسد. برای جبران کسری دو راه وجود دارد، یک راه این است که به ورودی نیروی انسانی به موسسات آموزشی در همه سطوح توجه شود و با تبلیغ مناسب، انگیزه برای جوانان برای انتخاب رشته های دریایی ایجاد شود و ظرفیت این موسسات را به چند برابر افزایش داد، و یا این که وابسته به نیروی کار خارجی شد و دیگر برای کسی افتخار نباشد که تمام پرسنل خود را از نیروی داخلی تامین می کند. در غیر این دو صورت، باید به عهد گذشته برگردیم و کشتی هایمان را با پارو زدن جابجا کنیم.
همه این ها در حالی است که اکنون ورودی دانشجویان به رشتههای دریایی در دانشگاههای معتبر کاهش چشمگیری داشته است و دلیل آن عدم اطلاع انبوه اهالی کنکور به رشته های دریایی است. حال وضع موسسات آموزشی در چه حال است، مساله مهم دیگری است. ضمن این که، هیچ نیروی انسانی در بخش دریا بعد از خروج از موسسات آموزشی، لزوما ماهر تلقی نمی شوند و حداقل به فعالیت یک یا دو ساله در کشتی نیاز دارند تا به سطح کاربردی لازم برسند. به هر روی، با نگاه به وضعیت کنونی، نمیتوانم چشم انداز مثبت و امیدبخشی از وضعیت موجود برای رسیدن به وضعیت مطلوب در آینده
داشته باشم.
در خبر آمده است که موسسه آموزشی کشتیرانی از سال ۶۹ تا کنون با برگزاری ۸۳ دوره آموزشی موفق به فارغ التحصیلی ۱۸۰۰ دانشجو شده است.
محاسبه سرانگشتی نشان می دهد که این موسسه آموزشی، طی ۳۵ سال موفق به برگزاری ۸۳ دوره شده است که می شود به ازاء هر سال، حدود ۲ دوره و اندی. این که طول مدت دوره ها چقدر است و دوره ها طی چه دوره زمانی شروع می شود و به پایان می رسد، یک نکته مهم است که اکنون به آن بی توجه می شوم و به فرض طولانی بودن دوره ها، طی ۳۵ سال فعالیت، فقط ۸۳ دوره و در کل، خروجی آن شده است ۱۸۰۰ دانشجو.وقتی تعداد خروجی ها را به دوره ها تقسیم کنیم، عددی به دست می آید به تقریب ۲۲ نفر در هر دوره. پس تعداد نفرات هر دوره معدود و محدود بوده است و اگر همین رقم خروجی را با سال های فعالیت بررسی کنیم، معادل ۳۱ نفر به ازائ هر سال میشود.
با این ضرب و تقسیم ساده میتوان به این پرسش رسید که سالی ۳۱ نفر در دوره های ۲۲ نفره، برای موسسه ای که طبق خبر منتشره، جزو بهترین موسسه های آموزشی کشور و مورد تایید و تقدیر موسسه های بین المللی و جهانی است، کفایت می کند و مطلوبیت دارد و یا با توجه به کسری ۲۰هراز نفری در بخش نیروی انسانی دریایی ایران، باید آن را ناامیدکننده دانست؟اگر با خوش بینی مزمن! همه موسسات آموزشی کشور که در بخش دریایی فعالیت میکنند
را مد نظر و محاسبه قرار دهیم و خروجی سالانه همه را یک هزار نفر بدانیم، حداقل ۲۰ سال طول می کشد که ما کسری نیروی انسانی بخش دریایی را جبران کنیم، آن هم به شرط ثابت ماندن کسری ۲۰هزار نفری. گرچه به طور بدیهی طی ۲۰ سال آینده با بازنشستگی خیل عظیمی از فعالان دریایی و خروجی اندک بخش آموزشی، ما با عدد کسری بزرگ تری مواجه خواهیم بود.
تکرار و تاکید میکنم که صحت و سقم نتیجه این تحلیل در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد را نمی دانم؛ اما تصور میکنم که نکته هشداردهنده ای در آن هست و آن عدم توازن بین خروجی آموزشی کشور در بخش دریایی با نیازهاست که اگر به دقت و درستی رصد نشود، باید منتظر فاجعه کسری نیروی انسانی باشیم که البته بحران آن هم اکنون شروع شده است.
کسری نیروی انسانی بسیار زیاد است و در مجموع به بیش از ۲۰ هزار نفر میرسد. برای جبران کسری دو راه وجود دارد، یک راه این است که به ورودی نیروی انسانی به موسسات آموزشی در همه سطوح توجه شود و با تبلیغ مناسب، انگیزه برای جوانان برای انتخاب رشته های دریایی ایجاد شود و ظرفیت این موسسات را به چند برابر افزایش داد، و یا این که وابسته به نیروی کار خارجی شد و دیگر برای کسی افتخار نباشد که تمام پرسنل خود را از نیروی داخلی تامین می کند. در غیر این دو صورت، باید به عهد گذشته برگردیم و کشتی هایمان را با پارو زدن جابجا کنیم.
همه این ها در حالی است که اکنون ورودی دانشجویان به رشتههای دریایی در دانشگاههای معتبر کاهش چشمگیری داشته است و دلیل آن عدم اطلاع انبوه اهالی کنکور به رشته های دریایی است. حال وضع موسسات آموزشی در چه حال است، مساله مهم دیگری است. ضمن این که، هیچ نیروی انسانی در بخش دریا بعد از خروج از موسسات آموزشی، لزوما ماهر تلقی نمی شوند و حداقل به فعالیت یک یا دو ساله در کشتی نیاز دارند تا به سطح کاربردی لازم برسند. به هر روی، با نگاه به وضعیت کنونی، نمیتوانم چشم انداز مثبت و امیدبخشی از وضعیت موجود برای رسیدن به وضعیت مطلوب در آینده
داشته باشم.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد سرآمد