خودروهای لوکس به خودروهایی اطلاق می‌شود که قیمت آن‌ها بالاتر از یک حد مشخصی است. در ایران، خودروهایی با قیمت بیش از ۳ میلیارد تومان به عنوان خودروهای لوکس شناخته می‌شوند. مالیات بر این خودروها به‌عنوان ابزاری برای تأمین درآمدهای دولت و کاهش نابرابری‌های اجتماعی طراحی شده است. این مالیات می‌تواند به کاهش تقاضا برای خودروهای گران‌قیمت و تشویق به استفاده از وسایل نقلیه عمومی کمک کند. براساس اطلاعات اداره کل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی درباره مالیات از خودروهای لوکس؛ در سال ۱۴۰۰ که سال اول اجرای قانون بود، جمع کل مالیات مطالبه شده ۲ هزار میلیارد تومان بوده است که نزدیک به هزار میلیارد تومان آن پرداخت شده است. در سال ۱۴۰۱ نیز مجموع کل مالیات مطالبه شده ۲.۱ هزار میلیارد تومان بوده است که حدود ۹۰۰ هزار میلیارد تومان آن پرداخت شده است.
با این حال با توجه به گزارش دیوان محاسبات کشور، در سال ۱۴۰۲ تنها ۲۱۷ میلیارد تومان از رقم مالیات مطالبه شده خودروهای لوکس محقق شده که برابر ۳ درصد رقم قانونی تعیین شده است. با این حال سازمان امور مالیاتی اعلام کرده است که جمع کل مالیات مطالبه شده در سال ۱۴۰۲، ۲.۸ هزار میلیارد تومان بوده است که از این رقم ۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است. لازم به ذکر است، با وجود این اختلاف آمار باید به این نکته توجه داشت که طی سال‌های اخیر همواره اختلاف زیادی بین رقم تعیین شده در قانون بودجه، رقم تشخیص مالیات و در نهایت وصولی مالیات وجود داشته است که این موضوع جای سوال دارد.
از طرف دیگر در حال حاضر برخی از صاحبان خودروهای لوکس یا اطلاعی از مالیات تشخیصی خود ندارند و یا اساساً قصد پرداخت کردن آن را ندارند. در هر صورت، اگر افراد مشمول این مالیات تا بهمن ماه هر سال اقدام به پرداخت آن نکنند مشمول جریمه و ممنوعیت نقل و انتقال خودرو خواهند شد. با در نظر گرفتن محدودیت نقل و انتقال خودروهایی که محدودیت مالیاتی دارند، دارندگان این خودروها در زمان معامله خودرو ناچار به پرداخت اصل و جریمه مالیات خواهند شد. در نتیجه شاهد هستیم که هر سال آمارهای وصولی مالیات خودروهای لوکس نسبت به گذشته افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر به مرور و طی سه سال اخیر شاهد افزایش مالیات وصولی مالیات خودروهای لوکس مربوط به سال ۱۴۰۰ نیز بوده‌ایم که به نظر می‌رسد علت آن نیز اعمال محدودیت نقل و انتقال خودروها است.
راه های وصول مالیات از خودروهای لوکس
عدم شفافیت در فرآیندهای مالیاتی، کمبود اطلاعات دقیق و جامع درباره‌ی قوانین مالیاتی، و همچنین فقدان فرهنگ مالیاتی از مهمترین موانع پیش روی اخذ مالیات از دارندگان خودروهای لوکس است.. بنابراین، برای بهبود این وضعیت، نیاز به یک بازنگری جدی در شیوه‌های اطلاع‌رسانی و آموزش عمومی در زمینه مالیات وجود دارد تا مردم به‌خوبی درک کنند که پرداخت مالیات نه تنها یک وظیفه قانونی، بلکه یک مسئولیت اجتماعی نیز محسوب می‌شود.
کارشناسان معتقدند یکی از راه‌های موثر که از سوی اکثر کشور‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد این است که براساس یک سرفصل کلی تحت عنوان مالیات بر مجموع درآمد، مالیات خودروهای لوکس نیز لحاظ شود و در پایان سال به‌واسطه کارپوشه مالیاتی که برای هر شخص درنظر گرفته می‌شود مالیات اخذ شود. در این میان لازم است سازمان امورمالیاتی در تعامل با دارندگان خودروهای لوکس جدی‌تر عمل کند و اخذ مالیات را به زمان فروش دارایی موکول نکند و در زمانی همچون تمدید بیمه‌نامه برای دریافت این مالیات اقدام کند که با توافق با شرکت‌های بیمه‌ای امکان‌پذیر است. همچنین سازمان امورمالیاتی می‌تواند با همکاری راهنمایی رانندگی یا شهرداری با ابزار‌های این ارگان‌ها دریافت مالیات از خودروهای لوکس را عملی کند.
اخذ مالیات از سفته‌بازان خودروهای لوکس
سپهر عبدالله‌پور، کارشناس اقتصادی در امور مالیاتی در گفت‌وگو با خبرنگار « اقتصادسرآمد» گفت: یکی از موضوعاتی که در قانون مالیات خودروهای لوکس کمتر مورد توجه قرار گرفته تفاوت میان مصرف کنندگان، سفته بازان و سرمایه گذاران است. باید در این قانون افرادی که خودروی گران‌قیمت را به‌عنوان کالای مصرفی استفاده می‌کنند با کسانی که این نوع خودروها را از طریق سفته‌بازی خریدوفروش می‌کنند تفاوت قائل بود.
این کارشناس اقتصادی اضافه می‌کند: دلالان خودروهای گران‌قیمت با هر خریدوفروش این نوع خودروها به سودهایی دست پیدا می‌کنند که باید در قالب قانون مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات پرداخت کنند. دارندگان خودروهای لوکس یک‌بار در بدو ورود خودروهای خارجی به کشور و بار دیگر در نقل‌وانتقال خودرو، مالیات پرداخت کرده‌اند ضمن اینکه این نوع خودروها در شرایط تورمی، رشد قیمت قابل‌توجهی دارند.
عبدالله‌پور در اداکه با تأکید بر اهمیت اجرایی شدن صحیح قانون مالیات بر عایدی سرمایه اضافه می‌کند: اگر این قانون در مجلس به تصویب برسد راه‌های سفته‌بازی این دلالانی که اقدام به خریدوفروش خودرو و خانه‌های گران‌قیمت را می‌کنند می‌بندد. این افراد باهدف سود و سفته‌بازی، خریدوفروش می‌کنند با کسانی که کالاهای مصرفی دارند متفاوت است.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد سرآمد
