تجربه نشان داده عدم آمادگی صاحبان کالاها برای تخلیه کشتی ها بین ۵ تا ۲۰ ساعت کشتی ها را در بنادر ایران معطل می کند. اما این میانگین ظاهرا در چند ماه اخیر وارد فاز جدیدی شده است.
به گزارش راد به نقل از اقتصادسرآمد، در حال حاضر در بندر امام ۳۷ فروند کشتی با میزان بار ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن در لنگرگاه بر روی آب مانده‌اند و در کنار اسکله هم ۲۰۰ هزار تن کالا در حال تخلیه است. همچنین بیش از ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تن کالا در انبارهای بندر امام انباشت شده‌اند.
چرا که کشتی‌های که روی آب مانده‌اند به دلیل مشکل اسنادی امکان ورود به بندر را ندارند و هنوز تبادلات مالی بین فروشنده و خریدار کامل نشده و با مشکل اسنادی مواجه‌اند. پس از رفع مشکل اسنادی به این کشتی‌ها اعلام ورود به بندر می‌شود که در حال حاضر به هیچ یک از این ۳۷ فروند کشتی که حامل کالای اساسی هستند، اعلام ورود به بندر نشده است.
این اتفاث درحالی رخ می‌دهد که به گواه برخی از مطلعین انبارها مملو از اقلامی است که تاریخ انقضای انها نزدیک به سررسید است. فرض بر این باشد که همین امروز مشکل اسنادی این کالاها و بار برطرف شود، به دلیل اینکه امور پشتیبانی دام نتوانسته کالاهای خود یعنی همان ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تن را از انبارهای بندر امام خارج کند، ظرفیت و انباری برای پذیرش بار کشتی‌های مانده بر روی آب وجود ندارد. گفته می‌شود برخی از این کشتی‌ها از مرداد ماه در لنگرگاه منتظر ورود به بندر هستند و برخی از کالاها از اردیبهشت‌ماه در انبارهای بندر امام دپو شده‌اند.
هر چند مسئولان بنادر جنوب کشور به این موضوع اذعان داشته‌اند اما ایا اعتراف به وجود چنین مشکلی با چند ماه تاخیر به تخلیه بار این کشتی‌ها کمکی خواهد کرد؟ اما این کالاها اگر سریع از انبار خارج نشوند، مشکل آفت و خودسوزی در آنها محتمل خواهد بود چراکه کنجاله سویا جزو کالاهای خودسوز است. از سوی دیگر گندم و ذرت مستعد تولید گاز هستند که از آنها متصاعد شده و زمینه فساد آنها را فراهم خواهد کرد.
معطلی کشتی در بنادر ایران وارد فاز جدید شده است
محسن قمصری، کارشناس اقتصاد دریایی در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: تجربه نشان داده عدم آمادگی صاحبان کالاها برای تخلیه کشتی ها بین ۵ تا ۲۰ ساعت کشتی ها را در بنادر ایران معطل می کند. اما این میانگین ظاهرا در چند ماه اخیر وارد فاز جدیدی شده است.
عامل انسانی دلیل تاخیر در تخلیه نیست
وی با اشاره به مشکلات و مسائل کارگری تنها بین ۵ تا ۲۶ دقیقه کشتی ها را در بنادر معطل می کنند، افزود: مشکلی که از اوایل تابستان باعث توقف کشتی‌ها در بنادر جنوب شده چند وجهی است که برطرف شدن یکی، مشکل دیگر هنوز باقی است. یکی از مشکلات عمده نبود محل تخلیه کافی است.
جای خالی دیپلماسی در تخلیه بار کشتی‌ها
به عقیده وی دیپلماسی اقتصادی پیش از وقوع تحریم‌ها باید وارد میدان می‌شد تا فعالان اقتصادی در بخش دریا در معرض مشکلات تخیله و بارگیری کشتی‌ها قرار نگیرند، گفـت: در شرایط فعلی اما، پرداخت‌ها و کارهای اداری تا حدودی با تأخیر و مشکل مواجه شده است که عملاً معطلی کشتی را به همراه داشته و هزینه‌هایی به صاحبان کالا تحمیل کرده است.
عامل اصلی زمانبر شدن توقف کشتی در بنادر
به دلیل تعیین تکلیف نشدن حواله بانکی و تأمین ارز یا عدم گشایش اعتبار، بارنامه تعدادی از شناورهای فله‌بر حامل محموله‌های کالاهای اساسی شامل ذرت، کنجاله، روغن خام خوراکی توسط فرستنده آزاد نشده و این شناورها به‌ناچار در انتظار تسویه‌حساب قبل از تخلیه بار، خارج از بنادر کشور لنگر انداخته‌اند، موضوعی بود که قمصری به آن اشاره و تصریح کرد: به طور قطع معطلی کشتی قیمت تمام‌شده کالای وارداتی را به‌شدت افزایش می‌دهد.
این کارشناس حمل‌ونقل دریایی تصریح کرد: باید برنامه‌ریزی می‌شد تا قبل از اینکه کشتی‌ها به لنگرگاه برسند، از طریق راهکارهایی که مستقلاً در اختیار بخش خصوصی است هزینه آنها مسترد شود تا هزینه معطلی آنها به کشور تحمل نشود.
با این تفاسیر اگرچه پیشرفت‌های جزئی برای برخی سفر‌ها در بنادر کشور بوجود آمده، اما ازدحام بنادر همچنان یک مشکل بزرگ تلقی می‌شود که باعث ایجاد
اختلال در بر‌نامه‌های صنعت کشتیرانی به ویژه حمل و نقل کانتینری است. کشتی‌ها ترجیح می‌دهند وارد بنادر ایران نشوند و بار مربوط به ایران را در بنادر امارات تخلیه و بارگیری کنند، حال اینکه این موارد دیگر ارتباطی به مسائل تحریمی ندارد.
به دلیل این که سرعت عملیات در بنادر ایران پایین است، از این جهت هم هزینه‌ای بارِ کشتی می‌شود، اما موضوع مهم نبود برنامه مشخص برای تردد کشتی‌ها به مقاصد بعد از ایران است. کشتی در بنادر ایران اطلاعی از زمان خروج از بنادر را ندارد این در حالی است که کشتی‌هایی لاینری دقیقا باید بدانند چه تاریخی از بندر ایران خارج و چه تاریخی به بندر بعدی می‌رسند چراکه هر میزان تاخیر در بندر بعدی، هزینه و خسارتی به کشتی‌ها و لاینرها وارد می‌کند و نظم عبور و مرور کشتی‌ها را بر هم می‌زند.