مرین‌پرس
بهروز آقایی* :
در کنار صادرات محصولات و تولیدات داخلی به بازارهای مصرف دنیا، سال ها اســـــت صــــــادرات خـــدمـــات فنــــــــی، حرفه ای و تخصصی به سایر کشورها ارائه می شود. خوشبختانه در کشورمان تجربه صادرات در حوزه های تخصصی طراحی، اجرا و مدیریت پروژه ها وجود دارد به گونه ای که برخی از شرکت های داخلی از طریق مشارکت در مناقصه ها و مزایده های بین المللی سهم عمده ای در صادرات خدمات فنی و مهندسی به سایر کشورها خصوصا کشورهای منطقه ایفا می کنند.
امروزه راهبری مدیریت پایانه های بندری در بنادر منطقه و دنیا توسط شرکت های فراملیتی انجام می شود که رقابت بالایی در حوزه ارائه خدمات، استفاده از تکنولوژی و تلاش برای اتصال به شبکه جهانی حمل و نقل دریایی از سوی شرکت ها خصوصا در بنادر نوظهور، به منظور ایجاد کانون های جدید جریان کالا و کانتینر ایجاد کرده است. از طرفی در این بخش نیز مشابه سایر بخش های اقتصاد بین الملل اقبال کلی به «ائتلاف سازی تجاری» و «عقد قراردادهای بلندمدت» وجود دارد.
لذا هسته های اصلی فعالیت های تجاری با حضور شرکت های بهره بردار بنادر در حوزه تجارت و حمل و نقل بین المللی خصوصا در بنادر منطقه در حال شکل گیری است که مطمئنا حضور و نحوه فعالیت این شرکت ها بخش های فوق را تحت تأثیر قرار خواهد داد. روابط سیاسی نزدیک ایران با کشورهای همسایه و تأکید رئیس جمهور مبنی بر توسعه روابط با کشورهای همسایه از یک طرف و تجربه ارزشمند بخش خصوصی در مدیریت و راهبری ترمینال های بندری طی ۲۰ سال گذشته در زمینه خصوصی سازی بنادر کشور، فرصت بسیار خوبی برای حضور و ارائه خدمات در پایانه های بندری منطقه خصوصا بنادر حاشیه خلیج فارس و دریای عمان است.
مطمئنا با توجه به اهمیت نیاز به دسترسی و اتصال به شبکه حمل و نقل جهانی ضرورت دارد استراتژی نفوذ تجاری در بنادر منطقه به دلیل اهمیت و سهم حمل و نقل دریایی نسبت به سایر مدهای حمل و نقل در دستور کار قرار گیرد. موضوعی که سال ها اپراتورهای بندری کشور با وجود برگزاری مناقصه ها و مزایده های منطقه ای و بین المللی برای راهبری پایانه های بندری بنادر منطقه، در این مسیر حرکت نکردند. مطمئنا ارتقای سطح آشنایی با قوانین و فرایندهای بین المللی، کسب دانش و مهارت و از همه مهم تر ارتباط حرفه ای با بازارهای بین المللی از مزایای مستقیم فعالیت اپراتورهای بندری کشور در سایر بنادر منطقه خواهد بود.
از سوی دیگر عدم فعالیت در سایر بنادر و دشواری دسترسی صاحبان کالا، فعالان اقتصادی و صاحبان سرمایه به دریافت خدمات مستقیم از شرکت های اپراتور بندری ضمن ایجاد کندی در روند انتقال اسناد حمل کالا، هزینه های جابه جایی کالا را نیز افزایش داده است. تسهیل و تسریع فعالیت های اسنادی، کاهش هزینه و زمان واردات و صادرات کالا و سهولت دسترسی به زنجیره حمل و نقل بین المللی کالا از دستاوردهای تجاری فعالیت بین المللی پورت اپراتوارها خواهد بود که در نهایت برندسازی و کسب جایگاه شاخص در بین کشورهای دنیا را به همراه خواهد داشت.
تجربه ای که برای ایران با دارا بودن بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر مرز آبی و آبراهه های استراتژیک، تجربه طولانی در تجارت و حمل و نقل دریایی و برخورداری از ناوگان توانمند تجاری و نفتی، ضروری به نظر می رسد. در این راستا ضرورت دارد با حمایت ها و هدایت های سازمان توسعه تجارت و تلاش شرکت های پورت اپراتور فعال در بنادر کشور، حضور در بنادر سایر کشورها در زمینه راهبری پایانه های بندری و همچنین تجهیز و بهره برداری از آنها در قالب قراردادهای بلندمدت به عنوان یک هدف استراتژیک دنبال شود؛ موضوعی که این روزها توسط برخی از فعالان بخش خصوصی کشور در بنادر خارجی حاشیه دریای خزر از قبیل آکتائو قزاقستان و آستاراخان روسیه آغاز شده است. بی شک شرکت در مناقصه ها و مزایده های بین المللی در بلند مدت ضمن ارتقاء و کسب استانداردهای فعالیت در سطح «کلاس جهانی»، به شبکه سازی تجاری کشورمان در سطح منطقه نیز کمک شایانی خواهد کرد.
* مدیرکل بنادر و دریانوردی استان خوزستان
