مانا- بندر چانکای روابط تجاری بین آمریکای جنوبی و چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری منطقه را تعمیق بخشیده و شبکه‌های حمل‌و‌نقل اقیانوس آرام را از زیرساخت‌های بندری ایالات متحده دور خواهد کرد.
این امر چین را نه تنها به عنوان بزرگترین شریک تجاری منطقه، بلکه به یک بازیگر قدرتمند با نفوذ بر زیرساخت‌ها و تجارت محلی تقویت می‌کند. به ویژه که ایالات متحده از نهاد‌های تجارت آزاد عقب‌نشینی و به طور فزاینده‌ای خود را از منطقه منزوی کرده است.
بندر چانکای در شمال لیما، نخستین بندر آمریکای جنوبی در ساحل غربی این قاره است که قابلیت پذیرش کشتی‌های کانتینری فوق بزرگ (UCLV) را دارد. این بندر که مالکیت ۶۰ درصدی آن در اختیار شرکت کشتیرانی دولتی چینی COSCO است، کانال کشتیرانی بزرگ جدیدی بین چین و آمریکای جنوبی ایجاد کرده که بنادر سنتی آب‌های عمیق در ایالات متحده و مکزیک را دور می‌زند.
پیش از ساخت بندر چانکای، هیچ بندر آب عمیقی در امتداد ساحل غربی آمریکای جنوبی نمی‌توانست UCLVها را که ۱۸ تا ۲۴ هزار کانتینر حمل می‌کنند و به بندری با حداقل عمق ۱۶-۱۷ متر نیاز دارند، مدیریت کند.
در گذشته، این کشتی‌های باری بزرگ ناگزیر به سمت شمال و در بندر «لازارو کاردناس» مکزیک یا بنادر لس‌آنجلس، لانگ بیچ و اوکلند آمریکا پهلو می‌گرفتند. این امر وابستگی لجستیکی به این بنادر را ایجاد می‌کرد، زیرا به عنوان یک اتصال ضروری در راستای انتقال محموله‌های UCLV برای تجارت آمریکای جنوبی عمل می‌کردند. سپس کالا‌ها دوباره به کشتی‌های کوچکتری بارگیری می‌شدند تا به بنادر کوچک آمریکایی جنوبی منتقل شوند.
اکنون، بندر چانکای این مسیر انحرافی پرهزینه و ناکارآمد را حذف می‌کند. با عبور کالا‌های چینی از بنادر حمل‌و‌نقل ایالات متحده، این کشور می‌توانست کنترل لجستیکی و رصد کالا‌های چینی را اعمال کند. چانکای این روند را به طور کامل حذف و باعث کاهش نظارت ایالات متحده بر تجارت چین با آمریکای جنوبی می‌شود. برای نمونه و در ماه آوریل سال جاری، چین نخستین خط کشتیرانی بزرگ خود را از بندر جنوبی گوانگژو مستقیماً به چانکای راه‌اندازی کرد که بنادر آمریکای شمالی را دور خواهد زد.
براساس برآورد‌های اولیه، چانکای تنها در سال نخست فعالیت خود، ۱ تا ۱.۵ میلیون کانتینر حمل‌و‌نقل را جابه‌جا می‌کند و ظرفیت کامل آن در سال‌های آینده به ۳.۵ میلیون کانتینر خواهد رسید. اگرچه این رقم کمتر از ۹ و ۱۰ میلیون کانتینری است که به ترتیب در لانگ بیچ و لس آنجلس جابه‌جا می‌شوند، اما تاثیر بسیاری برای انحراف جریان کالا‌ها از بنادر ایالات متحده خواهد داشت. همچنین احتمال افزایش ترانزیت از سایر بنادر چین مانند شانگهای، بزرگترین بنادر جهان، به چانکای و دور از آمریکای شمالی وجود دارد.
با کاهش نقش ایالات متحده در مسیر‌های تجاری اقیانوس آرام، کشور‌های آمریکای جنوبی از طریق تعمیق روابط تجاری و ادغام زیرساخت‌ها، بیشتر به چین وابسته می‌شوند. براساس برآوردها، این کریدور جدید زمان سفر را ۱۰ روز و هزینه‌ها را تا ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. البته، چین با استفاده از فناوری‌های موجود مانند جرثقیل‌های کاملاً خودکار به دنبال کاهش هزینه‌ها و زمان ترانزیت است، زیرا می‌توانند بهره‌وری بندر را در مقایسه با سایر بنادر آب‌های عمیق تا ۵۰ درصد افزایش دهند.
تنها در سال گذشته، تجارت بین پرو و چین ۱۵ درصد افزایش یافت و کشور‌های همسایه نیز روند افزایشی مشابهی را تجربه کردند. چین در سایر نقاط آمریکای لاتین به دنبال بهره‌برداری از صادرات میوه تازه و غذا‌های دریایی است. با وجود جایگاه چین به عنوان شریک تجاری برتر اکوادور، تنها ۳ تا ۴ درصد از ۳۴۶ میلیون جعبه موز این کشور، مهمترین صادرات اکوادور، سال گذشته به چین ارسال شد. این امر به دلیل زمان طولانی حمل‌و‌نقل و هزینه‌های بالای سردخانه بوده که توزیع کالا‌های فاسدشدنی را با حداقل سودآوری مواجه می‌کرد. انتظار می‌رود از طریق مسیر جدید، صادرات موز به چین سه برابر شود، زیرا کاهش هزینه‌ها به اکوادور اجازه می‌دهد تا با موز‌های ویتنامی رقابت کند.
همچنین، اکوادور تأمین‌کننده اصلی میگوی چین است که مسیر جدید کمک می‌کند تا صادرات سالانه ۳ میلیارد دلاری غذا‌های دریایی خود را افزایش دهد. در واقع، بندر چانکای فرصتی مناسبی برای کاهش هزینه‌های صادرات اکوادور به بازار‌های آسیایی بهره بگیرد.
کشور‌های دیگری مانند بولیوی نیز در تلاشند تا صادرات خود را از طریق چانکای افزایش دهند. چند روز پس از افتتاح بندر، بولیوی یک قرارداد معدنی چند میلیارد دلاری برای افزایش تولید لیتیوم امضا کرد. صادرات مواد معدنی که قبلاً از مسیر‌های پرهزینه زمینی به بنادر شیلی و از طریق ایالات متحده حمل می‌شد، اکنون قابلیت عبور به سمت بندر چانکای و مستقیماً به چین را خواهد داشت. این امر نفوذ چین بر ایالات متحده در زنجیره تأمین مواد معدنی جهانی را تقویت می‌کند و تحویل کارآمدتر و مستقیم‌تر این منابع حیاتی به بازار داخلی آن را ممکن می‌سازد.
این بندر، پرو را به محور تجارت چین با آمریکای جنوبی تبدیل کرده است. همانطور که ایالات متحده یا مکزیک تسهیل‌کننده تجارت بین چین و آمریکای جنوبی بودند، اکنون پرو این نقش را ایفا و به عنوان مرکز حمل‌و‌نقل برای همسایگان خود عمل خواهد کرد. در نتیجه، منطقه برای اعزام کشتی‌های کوچک‌تر و جابه‌جایی محموله‌ها در داخل کشور به پرو وابسته خواهد شد.
سرعت نفوذ چین تا حدودی به دلیل تصمیم دولت ترامپ برای اجرای تعرفه‌ها بوده است که این منطقه را به چین نزدیک‌تر می‌کند. با توجه به اینکه نزدیک به نیمی از کشور‌های آمریکای جنوبی نرخ تعرفه ویژه بین ۱۵ تا ۵۰ درصد دریافت می‌کنند و نیمی دیگر با نرخ پایه ۱۰ درصد مواجه شدند، انتظار می‌رود تجارت با ایالات متحده به ویژه در زمینه‌هایی مانند گوشت گاو و قهوه، کاهش یابد.
از سوی دیگر، چین با شرکای تجاری اصلی خود در منطقه از جمله شیلی، اکوادور و پرو، توافق‌نامه‌های تجارت آزاد اجرا کرده است که آنها را برای تجارت بیشتر با چین سوق می‌دهد. هرچه نفوذ چین بر این کشور‌ها بیشتر باشد، می‌تواند آنها را از ابتکارات ایالات متحده دور می‌کند.
واکنش آمریکا به این روابط ناکافی بوده، زیرا ایالات متحده هیچ سطحی از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سخت را ارائه نکرده است. با وجود اینکه برای سرمایه‌گذاری در سایر بنادر پرو، مانند بندر جنوبی کوریو، به آمریکا پیشنهاداتی ارائه شد، اما این کشور تمایلی به ارائه ضمانت‌های مالی اولیه نداشته است.
در مقابل، رشد سرمایه‌گذاری چین ارتباط آن با پرو را عمیق‌تر کرده است، در مقابل ایالات متحده نمی‌تواند چیزی جز اظهارات محتاطانه ارائه دهد. بندر چانکای محصول نفوذ فزاینده چین در سراسر آمریکای جنوبی است. این بندر، نفوذ چین را در تجارت و زیرساخت‌ها افزایش و ایالات متحده را بیشتر به حاشیه خواهد راند.
منبع: آسیا تایمز
بازنشر فانوس دریا به نقل از مانا