سفر مسعود پزشکیان به هرمزگان را نمی‌توان در چارچوب سفرهای استانی متداول تحلیل کرد؛ این سفر، اعلام رسمی یک تغییر پارادایم در استراتژی کلان توسعه کشور بود. رئیس جمهور در این سفر به صراحت اعلام کرد که ایده انتقال کانون توسعه و حتی پایتخت به حاشیه خلیج فارس، با توجه به بحران عمیق آب و فرونشست زمین در فلات مرکزی، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک «الزام حیاتی» برای بقا و پیشرفت ایران است. این نگاه، که پیش از این نیز توسط وی مطرح شده بود، اکنون در قلب تپنده اقتصاد دریایی ایران، یعنی هرمزگان، به یک برنامه عملیاتی تبدیل شد.
پشتوانه مالی برای یک چشم‌انداز بزرگ: بسته ۶۰ هزار میلیاردی
این تغییر نگاه استراتژیک، با یک بسته سرمایه‌گذاری عظیم و بی‌سابقه همراه شد تا نشان دهد دولت برای این چرخش به سمت جنوب، برنامه‌ای جدی دارد. رئیس جمهور رسماً از تخصیص بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای استان هرمزگان خبر داد. جزئیات این بسته مالی شامل موارد زیر است:
- ۲۸ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل و اجرای ۴۴ طرح کلیدی در استان.
- ۱۳ هزار میلیارد تومان اعتبار برای دستگاه‌های اجرایی استان به منظور تقویت توان عملیاتی.
- ۱۷۸ میلیون یورو بودجه ارزی برای پروژه‌های نیازمند منابع خارجی.
- ۸ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری تضمین شده از سوی بخش خصوصی.
این تزریق مالی گسترده، بزرگترین سیگنال دولت برای فعالان اقتصادی و مردم منطقه بود که نشان می‌دهد عزم برای تبدیل هرمزگان به یک قطب توسعه‌ای مدرن، جدی است.
پایان تمرکزگرایی؛ کلید توسعه در دستان استان
همزمان با ارائه منابع مالی، پزشکیان بر یک اصل کلیدی دیگر برای تحقق این چشم‌انداز تاکید کرد: پایان دادن به تمرکزگرایی و تفویض اختیار به استان‌ها. او با انتقادی صریح از مدل مدیریتی که در آن تصمیمات برای مناطق دوردست در پایتخت گرفته می‌شود، گفت: «اختیار را باید به همان منطقه‌ای سپرد که موضوع مربوط به آن است. به بسیاری از افرادی که برای طراحی برنامه‌ها اصرار دارند در تهران سازمان ایجاد کنند، گفته‌ام اگر می‌خواهید کار کنید، به همان منطقه بروید؛ اختیار می‌دهیم، ساختار می‌دهیم، اما اجازه نمی‌دهیم از تهران برای آنجا تصمیم‌گیری شود.» این رویکرد، در صورت تحقق، می‌تواند بزرگترین قفل بروکراسی را از پای توسعه سریع و بومی در استان‌های استراتژیکی مانند هرمزگان باز کند.
صدای هرمزگان؛ روایتی از امیدها و مطالبات در پایتخت اقتصادی ایران
در مقابل این چشم‌انداز امیدوارکننده، نشست‌های رئیس جمهور با نخبگان، فعالان اقتصادی، فرهنگی و ورزشی استان، به تریبونی برای بیان صریح واقعیت‌ها، چالش‌ها و مطالبات مردم هرمزگان تبدیل شد.
- پارادوکس ثروت و محرومیت: محمد ذاکری، رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان در استان، هرمزگان را «پایتخت اقتصادی ایران» با داشتن بنادر استراتژیک، مناطق آزاد و صنایع مادر نفت، گاز، فولاد و آلومینیوم توصیف کرد، اما در عین حال تاکید کرد که سایه فقر و بیکاری، به ویژه در مناطقی مانند بشاگرد، همچنان سنگینی می‌کند. او رسماً خواستار معرفی هرمزگان به عنوان «استان ویژه» با اختیارات خاص برای استاندار شد.
- توسعه سواحل مکران در خود منطقه: علیرضا درویش‌نژاد، فعال سیاسی، خواستار استقرار دفتر طرح توسعه سواحل مکران در هرمزگان و تحت نظارت مستقیم استاندار شد تا تصمیم‌گیری‌ها با حضور کارشناسان بومی انجام شود. وی همچنین به توقف ۱۳ ساله پروژه تالار مرکزی بندرعباس اشاره کرد و خواستار احیای آن شد.
- حمایت از نخبگان و دانشگاه‌ها: دکتر مریم حاجبی، نخبه علمی استان، بر لزوم حمایت ویژه از دانشگاه جامع هرمزگان، الزام صنایع بزرگ به بورسیه و جذب نخبگان بومی، و واگذاری زمین برای مسکن دانشگاهیان تاکید کرد.
- ورزش‌های آبی، یک ظرفیت ملی: اسلام جاهدی، قهرمان پاراآسیایی، با اشاره به مرزهای آبی گسترده استان، خواستار سرمایه‌گذاری ملی برای احداث دهکده ورزش‌های آبی و ساحلی شد تا هرمزگان به پایگاه اصلی ایران برای میزبانی رویدادهای جهانی و تحقق دیپلماسی ورزشی تبدیل شود.
از صنعت و انرژی تا فرهنگ و هنر؛ تصویری جامع از یک استان پویا
سفر رئیس جمهور تنها به جلسات راهبردی محدود نشد. افتتاح فاز جدید نیروگاه ۳۶۶ مگاواتی آلومینیوم المهدی به عنوان نمونه‌ای از توسعه زیرساخت‌های صنعتی و انرژی که هم به تولید و هم به پایداری شبکه برق استان کمک می‌کند، نشان از تداوم پروژه‌های بزرگ در منطقه داشت.
همچنین، بازدید پزشکیان از نمایشگاه توانمندی‌های استان هرمزگان، تصویری کوچک از ظرفیت‌های عظیم فرهنگی و اقتصادی منطقه را به نمایش گذاشت. در این نمایشگاه، آثاری از صنایع دستی مانند حصیربافی و گلابتون‌دوزی در کنار محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان، نشان داد که توسعه هرمزگان تنها به صنایع سنگین محدود نمی‌شود و اقتصاد خلاق و خانواده‌محور نیز جایگاهی ویژه در آن دارد.
مسیر پیش رو: نقشه راه علمی و مشارکت همگانی
رئیس جمهور در جمع‌بندی سفر خود تاکید کرد که اولویت دولت و برنامه هفتم، «توسعه دریامحور» به ویژه در سواحل مکران است. او قول داد که تمام موارد مکتوب ارائه شده در حوزه شیلات، بنادر و اقتصاد به طور کامل بررسی و اجرایی خواهند شد. مهم‌تر از آن، وی از برنامه‌ریزی برای تدوین یک نقشه راه توسعه جامع برای سواحل جنوبی با استفاده از مشاوران بین‌المللی خبر داد تا آینده این منطقه بر اساس یک الگوی علمی، دقیق و پایدار طراحی شود.
این سفر، بیش از هرچیز، سرآغاز یک گفتگوی جدی و یک قرارداد اجتماعی جدید میان دولت و مردم هرمزگان بود؛ قراردادی که در آن، دولت با تزریق منابع و تفویض اختیار، بستر را فراهم می‌کند و نخبگان و فعالان محلی، با مشارکت فعال، قطار توسعه را در این منطقه استراتژیک به حرکت درمی‌آورند.
با توجه به تفویض اختیار به استان و تزریق منابع مالی، به نظر شما اولین و مهم‌ترین اولویت هرمزگان برای تحقق چشم‌انداز «توسعه دریامحور» چیست؟
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد آبی