در بحبوحه تشدید فشارهای بین المللی، بندر چابهار برای هند از یک پروژه تجاری صرف فراتر رفته و به یک ستون حیاتی در سیاست خارجی و آزمونی برای استقلال عمل این کشور در عرصه جهانی تبدیل شده است. تحلیلگران هندی یکصدا معتقدند که دهلی نو نباید تحت هیچ شرایطی از این سرمایه گذاری راهبردی عقب نشینی کند، چرا که چابهار نه تنها یک مسیر تجاری، بلکه یک ابزار توازن سازی استراتژیک در برابر نفوذ روز افزون چین از طریق بندر گوادر و شبکه دریایی “رشته مروارید” است.
به گفته “توماس بابیچان”، روزنامه نگار و تحلیلگر تجاری هندی، هدف قرار دادن چابهار توسط واشنگتن، عملا دست چین را در منطقه بازتر می‌کند و اعتبار آمریکا به عنوان یک شریک قابل اعتماد را زیر سوال می‌برد. از این منظر، چابهار به مدلی بالقوه برای ایجاد راه گذرهای تجاری مقاوم در برابر تحریم در جهانی تبدیل شده که در آن از ابزارهای مالی به عنوان سلاح استفاده می‌شود. این بندر به هند و دیگر کشورهای منطقه اجازه می‌دهد بدون عبور از موانع تحمیلی، با یکدیگر تعامل کنند و زیرساخت‌های اقتصادی مستقل خود را بنا نهند.
برای مقابله با این چالش، کارشناسان هندی یک چارچوب چند لایه و پیشگیرانه را پیشنهاد می‌دهند. این چارچوب شامل اقدامات زیر است:
- نوآوری حقوقی: تصویب قوانینی مشابه “قانون انسداد اتحادیه اروپا” برای محافظت از شرکت‌های هندی در برابر تحریم‌های فرا سرزمینی آمریکا.
- توافقات دوجانبه: رسمی کردن کانال‌های تجاری غیر دلاری با ایران، روسیه و شرکای آسیای مرکزی برای دور زدن سیستم مالی آمریکا.
- حمایت نهادی: ایجاد یک کارگروه دولتی اختصاصی برای ارائه راهنمایی‌های حقوقی و کاهش ریسک تحریم‌ها.
اگرچه اجرای چنین راهکارهایی هزینه‌های اقتصادی قابل توجهی دارد و ممکن است با واکنش سیاسی واشنگتن روبرو شود، اما تحلیلگران هندی متفق القولند که جایگزین آن، یعنی واگذاری اختیار استراتژیک به چین، هزینه‌ای به مراتب سنگین‌تر خواهد داشت. در عمل نیز، دولت هند با ارسال بسته‌های تجهیزاتی نظیر جرثقیل و تاکید بر نگاه بلند مدت به این پروژه، نشان داده است که عزم جدی برای ادامه حضور فعال در چابهار دارد.
به نظر شما، آیا مدل پیشنهادی هند برای ایجاد یک کریدور ضد تحریم می‌تواند موفق شود؟ ایران برای تقویت این مشارکت استراتژیک چه نقشی می‌تواند ایفا کند؟ دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
- منبع داده‌ها: Times of India، Indian Today، Economic Times، Reuters، ایرنا، ایسنا، مقالات تحلیلگران هندی.
- شیوه جمع‌آوری داده‌ها: بررسی اخبار منتشرشده در ۲۴ ساعت اخیر درباره تصمیمات هند پیرامون معافیت تحریمی و سخنان مقامات و تحلیلگران هندی درباره چابهار؛ همچنین مقایسه با موقعیت استراتژیک منطقه‌ای بندر.
- بازه زمانی داده‌ها: تمرکز بر اخبار منتشرشده در سه روز اخیر (از جمله امروز و دیروز) در سال ۲۰۲۵؛ همچنین داده‌هایی از ماه‌های اخیر برای زمینه‌سازی.
- روش تحلیل داده‌ها: استخراج مواضع رسمی و غیررسمی هند؛ بررسی پیامدهای تحریمی؛ تحلیل هزینه ـ فایده استراتژیک برای هند؛ تطبیق با اهداف سیاست خارجی و راهبرد منطقه‌ای هند.
بازنشر فانوس دریا به نقل از اقتصاد آبی