کاهش ۹۷ درصدی قیمت سلول های خورشیدی و خبرهای خوب از راه‌ آهن/ بهره برداری از اولین نیروگاه برق خورشیدی در راه آهن اصفهان

عباس قربانعلی بیک: در ماموریت بازدید لوکوموتیوهای ۴۰۰۰ اسب (C40-8) راه آهن معدنی BHP استرالیا در زمستان ۱۳۷۲، اولین کاربرد ریلی سلول های خورشیدی را برای تامین برق تجهیزات مانیتورینگ ناوگان (HWD، HBD، …) در کنار خطوط مشاهده کردیم (تین ۱۴۷۹۶۶).

مساحت پنل این تجهیزات در حدود یک چهارم متر مربع بود و برق تولیدی آن هم بسیار کمتر از یک کیلو وات، اما از سال (۱۹۹۳) با کاهش قیمت سلول های خورشیدی که از ۹.۶۴ دلار بر وات با ۹۷ درصد کاهش تا ۲۰۲۳ به کمتر از ۰.۳۱ دلار بر وات رسید، کاربرد این سلول ها در تامین برق قطارها هم به شدت گسترش یافته به گونه ای که راه آهن سوئیس از اول ژانویه ۲۰۲۵ برق مورد نیاز قطارهای خود را کاملا از نیروگاه های تجدیدپذیر (خورشیدی، …) تامین می نماید (Swiss trains switch to 100 درصد renewable electricity-Railway Gazette).

قابل توجه اینکه بر اساس گزارش مشترک UIC-IEA (Railway Handbook 2017)، در حالی که سهم انرژی تجدیدپذیر در راه آهن های جهان از ۳.۴ درصد  در ۱۹۹۰ به ۹.۴ درصد در ۲۰۱۵ رسید، در اروپا این سهم از ۶.۱ درصد به ۲۰.۷ درصد و در چین از ۲.۴ درصد به ۱۱.۷ درصد افزایش یافت (سهم انرژی قطارهای برقی جهان از ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ از ۱۱ درصد به بیش از ۲۵.۷ درصد رسید). از ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۵ مصرف ویژه انرژی قطارهای باری از ۳۷۰ به ۱۹۰ کیلو ژول بر تن کیلومتر و مسافری از ۲۵۰ به ۱۸۰ کیلو ژول بر نفر کیلومتر رسید. از ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۵ آلایندگی ویژه قطارهای باری از ۴۲ به ۱۸ گرم CO2 بر تن کیلومتر و مسافری از ۲۳ به ۱۹ گرم بر نفر کیلومتر رسید.

مرکز پژوهش های مجلس (۹۵۰۶۳۱): هیئت وزیران به پیشنهاد وزارت نیرو و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی تصویب کرد (۹۵۰۶۲۸): وزارتخانه ها، مؤسـسات و شرکت های دولتـی و نهادهای عمومی غیردولتی بر اساس فهرستی که توسط وزارت نیرو تعیین و اعلام خواهد شد، موظفند طی دو سال حداقل ۲۰ درصد برق مصرفی ساختمان های خود را از انرژی های تجدیدپذیر تأمین نمایند (ضرورت آسیب شناسی). 

به گزارش خبرنگار مهر (۱۴۰۴۰۴۲۲)، استاندار خراسان جنوبی در جلسه ستاد انرژی های تجدیدپذیر: تاکنون ۴۰ اداره برای نصب پنل های خورشیدی اقدام کرده اند، اما ۳۳ اداره هنوز اقدامی نداشته اند و شرکت برق موظف است برق ادارات متخلف را قطع کند.

در سال ۲۰۱۸ یک قطار خودکشش دو واگنه قدیمی دیزل ساخت ۱۹۴۹ در راه آهن ساحلی بایرون بی (Byron Bay) استرالیا که ۲۰ سال از متوقف آن می گذشت در چالش خورشیدی جهانی (BWSC, World Solar Chalenge) به پنل های خورشیدی با توان ۶.۶ کیلو وات تجهیز و با جایگزینی موتور دیزلی با موتور الکتریکی و با ۳۰ کیلو وات پنل ایستگاه، روزانه تا ۵ بار در مسیر خود تردد می نماید.

به گزارش تین نیوز (تین ۲۷۳۵۳۸ مورخ ۱۴۰۳۰۳۰۶): به نقل از ریل نیوز، مدیرکل راه آهن اصفهان گفت: در راستای مصوبه هیئت دولت درباره تأمین ۲۰ درصد برق مصرفی ساختمان های دولتی از منابع انرژی های تجدیدپذیر، اولین نیروگاه برق خورشیدی در راه آهن اصفهان به بهره برداری رسید. این نیروگاه، با توان ۱۰۰ کیلو وات به بهره برداری رسیده، مدیرکل راه آهن اصفهان هدف از راه اندازی این نیروگاه را، کمک به تأمین منابع انرژی، … و کمک به تنوع بخشی منابع انرژی با هدف توسعه پایدار و پدافند غیرعامل عنوان کرد. 

مدیرکل یزد گفت (تین ۳۰۱۳۳۶): نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۵۰ کیلو وات به طور رسمی در ایستگاه یزد به بهره برداری رسید. وی افزود: توافقی با شرکت برق انجام شده که تولید برق این نیروگاه به منظور تهاتر با مصرف برق ایستگاه راه آهن یزد اختصاص یابد. 

به گزارش تین نیوز (۳۰۱۷۰۵ مورخ ۱۴۰۴۰۴۲۴) راه آهن از سرمایه گذاران برای احداث ۱۹ مگاوات برق خورشیدی دعوت کرده است.

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۲۰۷۰۵)، در گزارشی با عنوان «مسائل راهبردی بخش انرژی در برنامه هفتم توسعه» در حال حاضر توان اسمی برق در کشور ۹۰.۹ هزار مگاوات است که باوجود حکم قانونی برنامه ششم توسعه مبنی بر سهم ۵ درصدی (۴.۵ هزار مگاواتی) توان تولید برق تجدیدپذیر، فقط ۱.۱ درصد توان اسمی نیروگاه های برق، تجدیدپذیر است. مجموع قابلیت انرژی های تجدیدپذیر برای تولید برق حدود ۱۲۴ گیگاوات برآورد شده است (خورشیدی ۷۱ و بادی ۴۹ گیگاوات).

با وجود خبر خوب دعوت راه آهن برای احداث ۱۹ مگاوات برق خورشیدی، باید از اقدامات دو اداره کل اصفهان و یزد تقدیر و با ارائه روند قیمت جهانی و ظرفیت هایی مانند سایه بان قطارها …، دیگر ادارات کل را به احداث و توسعه تدریجی نیروگاه های خورشیدی تشویق و برای پدافند غیرعامل ایستگاه ها و خدمات ریلی به تبدیل قطارهای خودکشش و لوکوموتیوهای مانور به دوگانه اقدام نمود.