سی نیوز- سرویس بین الملل-* صنعت دریانوردی جهان شاهد تحولی تازه است. در بندر صحار عمان، شرکت Asyad کشتی Sohar Max را معرفی کرده که با پنج بادبان روتور، راه را برای آینده‌ای پایدار در حمل‌ونقل دریایی هموار می‌کند. این فناوری نوین، که از نیروی باد برای کاهش مصرف سوخت بهره می‌گیرد، نه‌تنها پاسخی به چالش‌های زیست‌محیطی است، بلکه فرصت‌هایی برای کشورهایی مانند ایران فراهم می‌آورد تا در نوآوری‌های جهانی سهیم شوند. در حالی که جهان به سوی کاهش انتشار کربن پیش می‌رود، این کشتی می‌تواند الگویی برای آینده تجارت دریایی باشد.
فناوری بادبان‌های روتور چیست؟
بادبان‌های روتور، استوانه‌های فلزی بلندی هستند که روی عرشه کشتی نصب می‌شوند و با چرخش کنترل‌شده، نیروی باد را به نیرویی پیش‌ران تبدیل می‌کنند. این فناوری بر پایه اصل علمی اثر مگنوس عمل می‌کند، که در دینامیک سیالات به تفاوت فشار ناشی از چرخش یک جسم در جریان هوا یا مایع اشاره دارد. هنگامی که استوانه‌های روتور با سرعت ۱۵۰ تا ۲۵۰ دور در دقیقه می‌چرخند، جریان باد در یک سو با سرعت بیشتر و فشار کمتر، و در سوی دیگر با سرعت کمتر و فشار بیشتر حرکت می‌کند. این تفاوت فشار، نیرویی جانبی ایجاد می‌کند که کشتی را به جلو می‌راند.
هر بادبان روتور در Sohar Max حدود ۲۵ متر ارتفاع و ۴ متر قطر دارد و از آلومینیوم یا مواد کامپوزیتی مقاوم در برابر شرایط دریایی ساخته شده است. این استوانه‌ها با موتورهای الکتریکی کم‌مصرف (۵۰ تا ۱۰۰ کیلووات) کار می‌کنند و حسگرهای هوشمند، سرعت چرخش آن‌ها را با توجه به جهت و شدت باد تنظیم می‌کنند. نتیجه این فناوری، کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی مصرف سوخت دیزل است. برای نمونه، یک کشتی مجهز به پنج بادبان روتور می‌تواند سالانه تا ۲.۲ میلیون لیتر سوخت صرفه‌جویی کند و انتشار دی‌اکسید کربن را تا ۶۰۰۰ تن کاهش دهد. این کارایی، بادبان‌های روتور را به گزینه‌ای جذاب برای کشتی‌های تجاری تبدیل کرده است.
تأثیرات زیست‌محیطی و اقتصادی
صنعت کشتیرانی، که بیش از ۸۰ درصد تجارت جهانی را جابه‌جا می‌کند، یکی از بزرگ‌ترین منابع انتشار گازهای گلخانه‌ای است. طبق گزارش سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO)، این صنعت باید تا سال ۲۰۵۰ انتشار کربن خود را ۵۰ درصد کاهش دهد. فناوری بادبان‌های روتور، که در Sohar Max به کار گرفته شده، گامی عملی در این مسیر است. کاهش مصرف سوخت نه‌تنها انتشار گازهای گلخانه‌ای را پایین می‌آورد، بلکه آلودگی‌های نفتی و شیمیایی در اقیانوس‌ها را کاهش می‌دهد، که برای اکوسیستم‌های دریایی حیاتی است.
از منظر اقتصادی، این فناوری هزینه‌های عملیاتی را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. صرفه‌جویی سالانه در سوخت می‌تواند برای یک کشتی تجاری به صدها هزار دلار برسد، که در مسیرهای طولانی مانند آسیا به اروپا یا آمریکا، مزیت رقابتی ایجاد می‌کند. همچنین، با افزایش تقاضا برای فناوری‌های سبز، شرکت‌های کشتیرانی که از بادبان‌های روتور استفاده می‌کنند، می‌توانند از مشوق‌های مالی و معافیت‌های مالیاتی بین‌المللی بهره‌مند شوند.
