سواحل ما که مانند تمامی سواحل کشورهای پیشرفته بایستی پرجمعیتترین، پرکارخانهترین، پراشتغالترین و ثروتمندترین مناطق ایران باشد، رنگ زرد دارند و فقر از سر و روی آنها میبارد. مخصوصا سواحل مکران که میتواند رونق اقتصادی به کشور بدهد، کنارهای افتاده و موردتوجه نیست.
به گزارش راد، همهچیز در سوال مشخص و روشن است. جای هیچ بحث و گفتوگویی نیست و موضوع کاملا عیان است.
کشور ایران از دو سو به دریا راه دارد. نعمت بزرگی که بسیاری از کشورها آرزوی آن را داشتهاند و گاه برای رسیدن به دریا، جنگها کردهاند. اکنون این نعمت بزرگ پیشروی ماست در حالی که هیچ چشماندازی برای استفاده از دریا و توجه به اقتصاد دریامحور نداریم.
پیش از این «شاهراه تجارت بینالملل» بودیم و اکنون ترکیه در شمال غرب، چین و پاکستان در بندر گوادر، امارات در جفیره و عراق در بندر فاو و بصره ما را دوره کردهاند و سرمایهگذاری بزرگی برای ایجاد کریدورهایی کردهاند که «ایران» را از چرخه کریدوری منطقه و بینالملل حذف کنند و تا حد بسیار زیادی هم موفق شدهاند. این در حالی است که سیاست اقتصادی ما، هیچ نگاه روشنی به «اقتصاد دریامحور» ندارد و بنادر ما در رقابت منطقهای رو به افول میروند.
بندر خرمشهر از نداشتن تجهیزات لازم، نحیف شده است. کشتیها از بندر آبادان کوچ کردهاند. بندر چابهار رها شده و سایر بنادر هم با مشکلات عدیده دستوپنجه نرم میکنند.
چین، بندر استیجاری گوادر را یک ساله به بهرهبرداری رساند و ایران بندر چابهار را بعد از ده سال از قرارداد با هند، به هیچجا نرسانده است. نسبت به حجم فعالیت گوادر، فعالیت چابهار نزدیک به صفر است.
همه اینها در حالی است که کشور ما از بیآبی رنج میبرد. مجبوریم صدها کیلومتر لوله بکشیم تا آب برسانیم به یزد! جانمایی کارخانجات بزرگ آب بر در ایران اشتباه محض بوده و از رژیم گذشته تاکنون بر این اشتباه پافشاری میشود.
سواحل ما که مانند تمامی سواحل کشورهای پیشرفته بایستی پرجمعیتترین، پرکارخانهترین، پراشتغالترین و ثروتمندترین مناطق ایران باشد، رنگ زرد دارند و فقر از سر و روی آنها میبارد. مخصوصا سواحل مکران که بهزعم رهبر فرزانهمان، «گنج پنهان» است و میتواند رونق اقتصادی به کشور بدهد، کنارهای افتاده و موردتوجه نیست. سالهاست که از تعبیر مقام معظم رهبری –مدظلهالعالی- میگذرد و هیچ نشانهای از حرکت در سواحل ۷۰۰ کیلومتری مکران نیست. سوال ما روشن است. واقعا چشمانداز اقتصاد دریامحور ما چیست؟
مسیری که باید طی کنیم کدام است؟ چه سیاستهای اقتصادی سمتوسوی مشخص و معین برای بهرهبرداری از نعمات بزرگ دو دریای ایران باید طی کنیم؟ دریای شمال و دریای جنوب میتوانند سرعت و جهش اقتصادی ما را ضمانت کنند. چه شده که وزارت اقتصاد دل از خشکی نمیکند و به سمت اقتصاد دریامحور روی نمیکند؟ جای سوال است. جای سوال است و ای کاش نمایندگان مجلس شورای اسلامی – که اکثریت به اقتصاد دریامحور گرایش دارند- به این سوال توجه کنند. از وزیر بپرسند که اقتصاد دریامحور چیست و چه کاری برای آن کرده است؟
سمتوسوی بودجه ۱۴۰۲ همان است که همیشه بوده است. هیچ گرایش جدی و قوی به سمت اقتصاد دریامحور ندارد. وزارت اقتصاد هم شاید از بس درگیر مشکلات خشکی است که دریا را فراموش کرده باشد و نمایندگان مجلس با طرح سوال لازم است که بیدارباشی بدهند.
مزیت اقتصاد دریایی برای تمامی جهان- بهخصوص کشورهای پیشرفته- مشخص و ثابت شده است. همین کره جنوبی که برنامه توسعهاش را ۵ سال بعد از ایران آغاز کرد، توجه کنید که الان کره جنوبی کجاست و ما کجاییم؟
کره جنوبی با تکیه بر اقتصاد دریا و گرایش دادن اقتصاد خود به سمت دریا، به موفقیتهای بزرگی دست یافت و ما همچنان اصرار داریم با تصمیمهای سیاسی که فقط ارزش تبلیغ برای رای آوردن دارد و بس، داشتههای اقتصادی خود را خرج خشکی کردیم. خرجی که به دلیل بیآبی، نه تنها موفق نبود؛ بلکه اهالی مناطق کویری و کم آب را به زحمت انداختیم.
برخی نمایندگان مجلس درباره اقتصاد دریامحور سخن گفتهاند. سخنهای شایستهای که به خوبی اهمیت موضوع را مشخص میکند؛ اما نمیدانیم چرا هیچ واکنش مناسبی در دولت- بهخصوص در وزارت اقتصاد- ایجاد نمیکند.
اگر وزارت اقتصاد به سمت اقتصاد دریامحور گرایش مطلوب و جدی پیدا کند، سایر سازمان و نهادها از شیلات و بنادر و کشتیرانی گرفته تا هر مجموعهای که به حوزه دریا تکیه دارد، به جهش و حرکت بزرگ دست خواهند زد. سرعت تمام اقتصاد بالا میرود. معضلات کمآبی و مهاجرت به خشکی از میان میرود. سواحل که آباد شود، میلیونها شغل ایجاد میشود. پراکندگی جمعیت تعادل مییابد و بهطور کلی، سواحل دستنخورده و بکر ایران که به کمک اقتصاد بیاید، اتفاقهای بسیارخوبی خواهد افتاد.
این موارد را همه میگویند. همه میدانند که برد اقتصاد دریامحور یک برد اساسی است. هیچ کارشناسی نیست که خلاف این نظر را داشته باشد. پس چرا گرایش وزیر اقتصاد و وزارت اقتصاد – در همه ادوار دولتها- به سمت دریا نیست؟
به جد امیدواریم که نمایندگان مجلس- مانند رئیس فراکسیون مناطق آزاد – به این نکته توجه کنند و از وزیر اقتصاد طرح سوال کنند. رئیس فراکسیون مناطق آزاد مجلس در گفتوگوی اختصاصی گفت: اقتصاد دریامحور، گرهگشای بزرگ اقتصاد کشور است. بسیار خوب! اگر به این سخن اعتقاد دارید، برای تحقق آن از ابزارهای خود استفاده کنید. با طرح سوال از وزیر میتوانید به خوبی مسئله را مطرح و بر آن تاکید کنید. سایر نمایندگان هم از شما حمایت خواهند کرد زیرا گفتوگوهای آنها نیز سخن درست شما را تایید میکند. اگر به روال کنونی پیش برویم و اقتصاد دریامحور را مورد تاکید قرار ندهیم، بهسرعت از شاهراهی تجارت بینالملل حذف میشویم، و اقتصاد ما دچار شکست دیگری خواهد شد. / روزنامه اقتصاد سرآمد