سبزپوشی در بورس بیشتر وقتها موقتی و با خصوصیات اصلاحی است به عبارت دیگر، بورس پس از چند روز روند نزولی حدود ۱۵ تا ۲۰درصد، روند برگشتی مثبت حدود ۵درصدی را را تجربه میکند که در نهایت زیان ۱۰ تا ۱۵درصدی نصیب سرمایهگذاران با دید بلندمدت میشود.
حال و اوضاع نوسانگیران نیز تعریفی ندارد به دلیل اینکه نوسانگیری جدا از اختصاص وقت، نوعی آزمون و خطا است و تمام خریدوفروشها با سود نیست با توجه به هزینههای کارگزاری و مالیات پرداختی، جذابیت نوسانگیری نیز کاهش یافته است.
زیانهای پیدرپی در بورس از یکسو همراه با رونق یافتن بازارهای رقیب سود بالای بانکی، ارز، طلا و خودرو سبب شده است که سرمایههای خرد به سوی بازارهای خارج از بورس برود و بازار سفته بازی رونق یابد.
سفتهبازی (به فرانسوی: Spéculation) انجام معاملات اقتصادی ریسکدار، به منظور حصول سود از نوسانات کوتاه یا میانمدت، در ارزش بازاری کالای تجاری چون روشی اقتصادی، به جای سعی برای حصول سود از روشهای اقتصادی اصولی (روشهایی چون سود سرمایه، بهره، یا سود سهام) است.
گاهی اوقات، سرمایهگذار و سفتهباز را از نظر افق زمانی تصمیمگیری با یکدیگر مقایسه میکنند. از این دیدگاه، کسی که مثلاً خانهای را خریده و آن را خالی و بدون استفاده نگه داشته و سالها بعد فروخته است، سرمایهگذار و کسی را که خانهای را به خاطر قیمت مناسب و ارزان آن (مثلاً به دلیل نیاز مالک خانه به نقدینگی) خریداری میکند و طی روزها یا ماههای آتی آن را به فرد دیگری میفروشند، سفتهباز گفته میشود.
دلار در محدوده ۵۷هزار تومان
پس از اینکه دلار از ۵۰هزار تومان رشد خود را در بازار آزاد آغاز کرد و تا محدوده ۵۸هزار تومان صعود کرد. اقدامات بازارساز سبب شد که تا ۵۴ و ۵۵هزار تومان کاهش یابد، اما دوباره روند نزولی به خود گرفت و این روزها در محدوده ۵۷هزار تومان است. ادامه روند صعودی ارز سبب افزایش بهای تمامشده شرکتها و به تبع آن کاهش حاشیه سود شرکتهای محتاج به مواد اولیه میشود. کاهش سود شرکتها نیز سبب کاهش جذابیت قیمتی شرکتهای بورسی از یکسو و هجوم سرمایهگذاران برای فروش هر چه زودتر سهام خواهد شد که همین امر خود بر فشار عرضه میافزاید و رکود چند ماهه بازار سرمایه را تشدید خواهد کرد.
سود نبردن شرکتهای صادراتمحور
شرکتهای صادراتمحور که درآمد ارزی دارند با بالا رفتن نرخ ارز درآمد ریالیشان به دلیل رشد اقلام فروش افزایش پیدا میکند، اما این شرکتها نیز این روزها با فشار عرضه روبهرو شدهاند کارشناسان مهترمیت دلیل سودنبردن این شرکتها از رشد ارز در بازار آزاد را وابستگی فروش ارز این شرکتها به قیمت بازار نیمایی یا غیر آزاد میدانند و معتقدند همین امر در نهایت حتی سبب کاهش حاشیه سود این شرکتها نیز میشود چراکه قسمتی از هزینههای این شرکتها به تدریج افزایش مییابد.
معلوم نبودن پالایشیها
در بهمن ماه ابلاغیه وزارت نفت برای شرکتهای پالایشی سبب روند نزولی و صف فروش شرکتهای پالایشی شد. طبق ابلاغیه وزارت نفت برای محاسبه نرخ خوراک نفت خام و فرآوردههای پالایشگاهها تغییراتی در فرمول انواع مختلف بنزین لحاظ شده است. به عبارت دیگر کرکاسپرد شرکنهای پالایشی تغییر کرد.
کرک اسپرد Crack Spread به تفاوت کلی قیمتگذاری بین هر بشکه نفت خام و فرآوردههای نفتی و پالایششده از آن اشاره دارد. به بیان سادهتر، به اختلاف قیمت بین یک بشکه محصول با یک بشکه نفت خام، کرک اسپرد گفته میشود.طبق محاسبات انجامشده برای ۳ نوع بنزین مختلف، میانگین بنزین اکتان ۸۷ معمولی از ابتدای سال ۱۴۰۲ طبق فرمول قدیم برابر با ۸۵.۸ دلار برای هر بشکه بوده است. این نرخ برای بنزین ۸۷ یورو ۵ و اکتان ۹۱ یورو ۵ به ترتیب ۹۰ و ۹۵ دلار بوده است. حال طبق فرمول جدید ابلاغشده از طرف وزارت نفت، کاهش ۱۴% برای بنزین اکتان ۸۷ معمولی و افت ۱۰% و ۸% برای بنزینهای ۸۷ و ۹۱ یورو ۵ دور از ذهن نیست.این ابلاغیه از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان ۱۴۰۴ معتبر خواهد بود بنابراین به نظر میرسد تعدیل منفی در گزارشهای ۶ ماهه نخست ۱۴۰۲ پالایشگاهها خواهیم داشت. بیشترین اثر منفی فرمولهای جدید بر روی پالایشگاههایی خواهد بود که بنزین با کیفیت کمتر (شاوان، شبندر، شتران) تولید میکنند و از طرفی نیز سهم تولید بنزین در سبد محصولات آنها بالا است. (شبندر، شاوان، نفت ستاره خلیج فارس)
جلسه برای احتمال تغییر در ابلاغیه بهمنماه
جلسهها برای تغییر تشکیل میشود اما خروجی مناسبی تاکنون نداشته است که همین امر مشکلات سهام پالایشی و نوسان منفی این گروه را در بورس بیشتر میکند.
پیش از این نیز در ۱۱بهمنماه، با دستور محمد مخبر معاون اول رئیسجمهوری قرار شد «دستورالعمل نحوه محاسبه قیمت خوراک و فرآوردههای نفتی پالایشگاهها» با رویکرد حفظ قابلیت پیشبینیپذیری و حمایت از صنایع بورسی مورد بازنگری قرار گیرد که اتفاق محسوسی رخ نداد.
افزایش ۷۳۳واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در چهارمین روز معاملاتی با رشد ۷۳۳واحدی در تراز ۲میلیون و ۷۱هزار واحدی ایستاد.
ارزش معاملات خرد ۳.۲همت (هزار میلیارد تومان) ثبت شد در حالی که روز دوشنبه ارزش معاملات خرد حدود ۳.۷همت بود. ارزش معاملات خرد به نوعی نشاندهنده جذابیت بورس نزد فعالان بازار سرمایه است؛ به طوری که در زمان رخوت، ارزش معاملات خرد کاهش محسوس پیدا میکند در بهمنماه بود که برای اولینبار ارزش معاملات خرد کمتر از ۴همت شد. پیش از این نیز بارها کارشناسان به نزول ارزش معاملات خرد هشدار داده بودند.
خروج نقدینگی از بورس و صندوقهای
با درآمد ثابت
همچنین روز گذشته پدیده خروج نقدینگی از بورس و صندوقهای با درآمد ثابت ثبت شد که این آمار خود گویای کوچ نقدینگی از بورس به بازارهای رقیب است. پیش از این نیز درباره خروج نقدینگی و تبعات مخرب آن از بورس در «اقتصادسرآمد» گفته شد و جا دارد که مسئولان امر هر چه زودتر مانع از ادامه این فرار سرمایه از بورس شوند.
شرکتهای صنعتی و معدنی گلگهر با ۳۱۳، سرمایهگذاری ملی ایران با ۱۸۱، لابراتوارسازی دکتر عبیدی با ۱۷۹، کشتیرانی جمهوری اسلامی با ۱۱۶ و صنایع سیمان دشتستان با ۱۰۸واحد بیشترین نقش را در رشد شاخص کل بورس داشتند و در نقطه مقابل شرکتهای مخابرات ایران با ۲۴۱، توسعه معدنی خاورمیانه با ۱۱۵، سرمایهگذاری ساختمان ایران با ۹۹ و سرمایهگذاری شاهد با ۷۷واحد بیشترین تاثیر منفی را در رشد این نماگر بازار سرمایه داشتند.
بازنشر مرینپرس به نقل از اقتصاد سرآمد